Зелениот компир може да биде отровен за јадење и не се препорачува негово консумирање.
Зелената боја на компирот се појавува кога е изложен на светлина, а тоа е знак дека се создала соланин — природен токсин што го произведува растението како заштита. Соланинот може да предизвика мучнина, повраќање, дијареа, главоболка, па дури и невролошки симптоми во потешки случаи.
Како да препознаеш и избегнеш ризик:
-
Зеленило на кората или под кората: Ако е компирот позеленет, посебно ако има и горчлив вкус — избегнувај го.
-
ИСЕЧИ го зелениот дел: Ако е само мал дел, можеш да го отстраниш длабоко и да го употребиш остатокот, но ако е компирот целосно зелен, најдобро е да се фрли.
-
Не чувај компири на светло: Чувај ги на темно, ладно и суво место за да спречиш создавање на соланин.
Зелениот компир е зелен затоа што бил изложен на светлина, што предизвикува производство на хлорофил — истиот зелен пигмент што го имаат и листовите на растенијата.
👉 Но хлорофилот сам по себе не е штетен.
Проблемот е што истовремено со создавањето на хлорофил, компирот почнува да создава и токсичен соединение наречено соланин (и слични гликоалкалоиди), кое може да биде отровен за луѓето во поголеми количини.Значи:
-
✅ Зелената боја = хлорофил (безопасен)
-
⚠️ Но зелениот дел = знак за можно високо ниво на соланин (опасен)
Затоа, зелената боја е предупредување дека компирот е веројатно небезбеден за јадење.
-
-
🥔 Причини за зелената боја
Кога компирот е изложен на светлина, тој започнува да произведува хлорофил како дел од процесот на фотосинтеза. Иако хлорофилот сам по себе не е токсичен, неговото присуство укажува на тоа дека компирот можеби содржи високи нивоа на соланин, особено во деловите кои се зелени. Соланинот е природен токсин кој се создава како заштита на растението од штетници и габи.
⚠️ Ризици од консумирање на зелен компир
Консумирањето на компир со високи нивоа на соланин може да предизвика симптоми како што се:
-
Мучнина и повраќање
-
Главоболка
-
Дијареа
-
Слабост или замор
-
Во сериозни случаи, може да дојде до невропсихијатриски симптоми или смрт.
Важно е да се напомене дека соланинот не се уништува со готвење, па затоа е препорачливо да се избегнува консумирањето на компири кои имаат зелени делови.
✅ Како да се избегне ризикот
-
Чување на темно место: Компирите треба да се чуваат на темно, ладно и суво место, далеку од директна светлина, за да се спречи формирањето на соланин.
-
Отстранување на зелени делови: Ако компирот има само мал дел што е зелен, тој може да се изреже и да се консумира остатокот.
-
Избегнување на компири со горчлив вкус: Ако компирот има горчлив вкус, тоа е знак дека содржи соланин и треба да се избегнува неговото јадење.
🖼️ Пример на зелен компир
-
-
[Пример на зелен компир со високо ниво на соланин] -
Овој компир има значително зелени делови, што укажува на високи нивоа на соланин. Таквите компири треба да се избегнуваат за консумирање.
