Пишуваат:
Доц. д-р Катарина Ставриќ, имунолог- педијатар и д-р сци. Александар Сајковски, педијатар
Како треба да изгледа исхраната на мајката за време на доењето? Што смее, а што не смее да јаде? Дали диетите се дозволени за време на доењето? Смее ли мајката да јаде гурмански и зачинети јадења, алкохол, кафе, лекови? Како дејствува чадот од цигари врз здравјето на бебето?
15 ПРЕПОРАКИ ЗА ИСХРАНА НА МАЈКАТА ЗА ВРЕМЕ НА ДОЕЊЕТО
Секојдневно внесување на минимум 5 оброци свежо овошје и зеленчук, што практично вклучува две парчиња овошје или зеленчук во секој оборок (на пр. банана и чаша сок од портокал за појадок, чаша сок од домати и салата за ручек и оброк сварен зеленчук за вечера).
Внесување најмалку 5 оброци житарки, и тоа леб од цело зрно и житарки (корнфлекс, ориз)
Минимално внесување на неколку чаши млечни производи од типот на јогурт, кефир, кисело млеко.
Минимално внесување на 3 белковински оброци и тоа: посно месо, пилешко без кожа, риба, пире од варен грав или грашок.
Надополнување со витамински препарати. Умерено надополнување со витамински и минерални суплементи мора да биде во консултација со гинекологот акушер.
Внимателно избирање на пијалаци. „Се што пие мајката, пие и бебето кое се дои.“ Затоа потребна е вода минимум 6 чаши, а да се редуцира внесувањето на алкохол, кофеин со кафето, чај и други пијалаци.
Урамнотежено внесување на калории. Дневните потреби на доилката се поголеми за околу 500 калории од оние кај возрасните (2 000 – 2 200 калории на ден).
Редовно јадење во текот на денот. Готови производи или храни кои се сиромашни со витамини и минерали, а богати со калории не се пожелни.
За време на доењето не смее да се држи диета. Ако се намали квалитетното калориско внесување, се намалува и внесувањето на минералите, олигоелементите и витамините. Со евентуалното држење на диетата кај мајката се јавуваат склоност кон инфекции, чуство на замор, но и други здравствени проблеми, додека и квалитетот на млекото и здравјето на детето можат да бидат засегнати.
Да се одбегнуваат гурмански и зачинети јадења, а наспроти тоа да се подготвуваат едноставни хранливи јадења богати со зеленчук, овошје, посно сирење и месо.
Доилката не смее да пуши или да пие алкохол. Тие преминуваат во млекото, а истовремено ја намалуваат неговата секреција. Да се избегнува пушењето во просториите каде престојува бебето, затоа што полицикличните ароматични хидрокарбони кои се осолободуваат од цигарите ја оштетуваат макрофагната активност на белодробието кај бебето и тоа станува склоно кон инфекции.
Кај фамилијарното оптоварување со алергии, можно е мајката која консумира млеко, јајца, риба… да предизвика реакција кај бебето.
Доколку бебето е алергично на кравјо млеко, кај мајката мора да се огранични, односно елиминира внесувањето на кравјото млеко, а потребите за калциум може да се задоволат со друга храна (кељ, брокули, портокал, лосос, бадеми, сардини…)
Ако е мајката вегетаријанка, постои ризик од дефицит на витамин Б12 и протеини. Поради ова е неопходна консултација со доктор.
Повеќето лекови не преминуваат во млекото, но сепак не смее да се земаат лекарства без консултација со доктор.
Шест правила за здрава исхрана:
Да се користи пирамидата на исхрана –
Редовно јадење,
Внимателно со грицки,
Да се јаде само кога се чувствува глад,
Да се јаде здрава храна,
Да се води дневник за исхрана.
За време на доењето бебето ги користи хранливите елементи од мајката, дури и ако исхраната на мајката е неквалитетна и лоша. Со тоа лесно може да се појави недостаток на одреден витамин или минерал кај мајката, што понатаму може да има одраз и врз здравјето на бебето. Така, витамините К, Б6, Ц и други зависат директно од исхраната на мајката. Поради тоа во одредени случаи во овој период се дозволува надополнување со мултивитамински и минерални препарати, но секогаш во консултација со доктор. Секако, витаминските и минералните препарати не можат да гарантираат здравје доколку исхраната е слаба. Затоа секогаш е потребно прво да се обезбеди доволно внесување на овошје и зеленчук како извор на витамини и минерали. Тие се богати и со други прехранбени елементи неопходни за здравјето, а кои не може да се задоволат со фармацевтските препарати.
Дури откако ќе се одбие доенчето од доење, мајката може да го обнови своето интересирање за својата фигура, да ја поврати и коригира тежината. Тоа може да се направи со намалување на калориското внесување и со зголемување на физичките активности.
