“Отитис екстерна (ОЕ) претставува инфекција на надворешниот ушен канал и тоа е најчестата форма на инфекција на увото. Се појавува по промена на природната рамнотежа во надворешниот слушен канал. Во нормални услови надворешниот слушен канал е заштитен со церумен (ушна маст), која воспоставува рамнотежа помеѓу кожата на каналот и сапрофитните микроби. Инфекцијата е последица на микроповреда, мацерација на кожата, егзема или туѓо тело во надворешниот слушен канал“, објаснува за д-р Иван Баљошевиќ, специјалист по оториноларингологија.
Вообичаеното име за оваа болест е “пливачко уво“ бидејќи најчесто се дијагностицира во летните месеци, по пливање во реки и езера. Околу 45 отсто од пациентите се деца на возраст од 5 до 14 години.
Се смета дека зголемената влажност во ушниот канал може да предизвика развој на инфекција.
“Основен симптом е интензивна болка, која е и најчеста причина поради која пациентите се јавуваат на лекар. Се јавува ненадејно, веќе по 24 часа од почетокот на инфекцијата. Болката се интензивира при притискање на ушната школка, особено на делот од ‘рскавицата што се наоѓа на влезот во ушниот канал. Останатите симптоми се чешање во увото, ослабен слух, зуење во ушите, а понекогаш и течење на бистар или гноен исцедок од увото. Во потешки случаи инфекцијата може да се прошири напред, кон мускулите на долната вилица, што се манифестира со болно и тешко отворање на устата“, вели д-р Баљошевиќ.
Според него, во 90 отсто од случаите се работи за еднострана инфекција предизвикана од бактерии.
“Најчести предизвикувачи се Pseudomonas aeruginosa (во 20 до 60 проценти од случаите), потоа Staphylococcus aureus (во 10 до 30 проценти) и многу поретко Escherichia coli, Proteus и Klebsiella species. Не толку ретко, истовремено може да се изолираат и повеќе различни бактерии. Ретко, причина за воспаление може да бидат габите (Aspergillus spp и Candida albicans) и тоа често во случаи на несоодветна системска и локална употреба на антибиотици. Вирусите како што се Herpes simplex и Herpes zoster се предизвикувачи кај околу пет проценти од пациентите“, наведува докторот.
Летното време, високите надворешни температури, често и зголемено мокрење на увото (“пливачко уво“), како и потењето, претставуваат предуслов за зачестени воспаленија на надворешниот слушен канал.
“Кожата на надворешниот слушен канал е тенка и во делот непосредно пред тапанчето има само 2-3 слоја клетки. Доколку надворешните фактори, како што се зголемената температура и влажноста, постојаното надразнување на водата за време на капењето, делуваат подолго време на кожата на ушниот канал, доаѓа до задебелување на горните словеи на кожата. Тогаш се затвораат отворите на жлездите во кожата, што предизвикува застој во создавањето церумен и доаѓа до развој на инфекција. Од друга страна, кожата во ушниот канал често е покриена со бактерии и габи, кои нормално живеат таму, така што во погоден момент (на пр. контакт со нечиста вода) може да дојде до секундарна инфекција“, истакнува тој.
Д-р Баљошевиќ напоменува дека дијагнозата не е тешко да се постави.
“Од болниот најчесто добиваме информации за пливање во нечиста вода во последните неколку дена или често чистење на увото со неадекватни предмети. Само со притискање на ‘рскавицата пред влезот на ушниот канал предизвикуваме силна болка кај пациентот. Со преглед на увото се дијагностицира силен оток на надворешниот ушен канал, со изразено црвенило на кожата. Често е присутен и секрет во ушниот канал, при што треба да се земе брис и да се испрати на микробиолошка анализа. Поради отокот, ушниот канал е целосно затворен, па тешко се гледаат структурите на тапанчето. На таа страна на вратот се дијагностицираат зголемени и болни лимфни жлезди“, објаснува тој.
Докторот нагласува дека во летните месеци треба да избегнувате пливање во нечиста вода.
“Особено е зголемен ризикот кај лица кои често користат стапчиња за уши. Со постојано чистење на увото со стапчиња, тие го отстрануваат заштитниот слој на ушната маст и со тоа стануваат попогодни за развој на инфекции. Со цел да се заштити увото од инфекции, може да се користат различни производи на пазарот кои содржат маслиново или бадемово масло. Со нивно капнување пред да одите на пливање, се намалува ризикот од заболување. Може да се користат и тампони за уши од восок или силикон“, вели тој и додава дека основниот принцип на лекување подразбира примена на локални антибиотски капки.
“Локалниот третман со антибиотски капки за уши е најефикасен, бидејќи создава концентрација на антибиотик 100 до 1000 пати поголема на местото на примена од евентуална системска антибиотска терапија. Исто така, има предност што не предизвикува системски несакани ефекти или поттикнува резистентност на бактериите на антибиотици. Имајќи предвид дека главниот симптом е болката и дека може да биде многу изразена, неопходно е во терапијата да се вклучат аналгетици во форма на таблети или инјекции“, наведува д-р Баљошевиќ.
Тој додава дека, кога има силно отекување на ушниот канал и се претпоставува дека капките не можат да навлезат низ целата должина на каналот, “може да се стави газа натопена во капки антибиотик, која треба да се замени по 24 часа“.
Лекувањето со капки трае од 5 до 7 дена, а во терапијата се додаваат аналгетици за намалување на болката, вели д-р Баљошевиќ и нагласува дека системски антибиотици се користат само во случаи кога се појавиле компликации (покачена температура, локален лимфаденитис).
Тој предупредува дека отитис екстерна претставува сериозна инфекција која не треба да се лекува самостојно.
“Во случај на чешање или болки во увото, треба да се избегнува користење на одредени народни лекови, како што се ставање лук во ушниот канал или капнување на сок од билката позната како ‘чуваркуќа“. Тие само ја маскираат клиничката слика и не водат до озлекување. Како што напоменавме, симптомите на болеста се развиваат многу брзо, затоа треба да се обратите кај лекар кој ќе го исчисти ушниот канал и ќе ви препише соодветна терапија“, вели д-р Баљошевиќ.
