Долногрбната болка може да биде блага и иритирачка или многу силна и комплетно да го онеспособи пациентот. Може да почне нагло со голем интензитет или постепено, да се појавува и исчезнува или постепено да се влошува.
Хроничната болка во грбот трае над 3 месеци и не поминува со вообичаените третмани за болка. За ваква болка се неопходни испитувања за да се утврди точната причина за болката.
Речиси сите луѓе доживуваат една или повеќе епизоди на долногрбна болка во текот на животот. По интензитет и времетраење долногрбната болка значително варира од еден до друг човек.
Слабинскиот дел (долниот дел од грбот) е сложена структура од меѓусебно поврзани коски, зглобови, лигаменти, мускули и нерви, кои работат синхронизирано за да обезбедат поддршка, сила и флексибилност и да овозможат држење на горниот дел од телото и движења како наведнување или вртење. Мускулите во грбот овозможуваат држење на телото во исправена положба, наведнување, вртење во страна и одредени движења на колковите. Нервите од долниот дел на грбот се одговорни за осетот и движењата на мускулите од нозете и карлицата.
Ваквата сложена структура е подложна на низа различни повреди и нарушувања, чии симптоми често се преклопуваат, па точниот извор и причина за болката може да биде тешко да се утврди. На пример, истегнат мускул и дегенериран меѓупршленски диск можат да предизвикаат болка и мускулен спазам во истиот дел од грбот.
Симптоми – манифестација
Долногрбната болка може да биде блага и иритирачка или многу силна и комплетно да го онеспособи пациентот. Може да почне нагло со голем интензитет или постепено, да се појавува и исчезнува или постепено да се влошува. Во зависност од причините за болката, таа може да се изрази како:
- Тапа болка во долниот дел од грбот – може да е придружена со мускулни спазми и ограничена подвижност.
- Болка со жарење која се шири до задникот или горниот заден дел на бутовите.
- Болка со трпнење која се протега по ногата до стапалото – ишијалгија (ишијас), која понекогаш може да се јави и без болка во грбот.
- Спазам (згрченост) на мускулите во долниот дел на грбот и карлицата.
- Болка која се влошува при седење или стоење. Долгото седење предизвикува зголемен притисок врз меѓупрешленските дискуси и влошување на болката, која се намалува кога пациентот ќе стане и ќе се размрда.
- Болка која е поизразена или се намалува при станување, седнување или наведнување. Понекогаш кај пациентите со спинална стеноза притисокот на ’рбетниот канал се намалува при наведнување нанапред, па болката се намалува. Кај овие пациенти потпирањето на некој предмет или движењето по нагорнина ја намалува болката, додека исправен став или движење по удолница ја зголемува.
Во зависност од времето на настанување и траење може да биде:
- Акутна болка – настанува наеднаш и трае неколку дена или недели. Типична е за повреди, како истегнување на мускулите и претставува нормална реакција на оштетување на ткивото. Оваа болка се појавува нагло по одредена активност, како подигнување тежок предмет, нагло истегнување или пад. Може да биде многу силна, но доколку не се работи за скршеница на пршлен не е сериозна и постепено сама се намалува со заздравувањето на ткивото.
- Субакутна долногрбна болка – трае од 6 недели до 3 месеци, обично е механичка, потекнува од оштетување на мускулите, зглобовите, лигаментите. При постоењето на ваква болка, особено ако е поинтензивна и ги отежнува секојдневните активности, се потребни медицински испитувања.
- Хронична болка во грбот – оваа болка трае над 3 месеци, не поминува со вообичаените третмани за болка. За ваква болка се неопходни испитувања за да се утврди точната причина за болката.
Болката по потекло од ’рбетниот столб и мускулатурата може да се категоризира и како:
- Механичка болка – оваа болка е најчеста долногрбна болка. Болката се протега во долниот дел од грбот, може да се шири кон задникот или горниот дел на бутовите. Болката потекнува од нарушувања (повреда, дегенеративни или ревматски заболувања) на мускулите, лигаментите, зглобовите и коските од и околу рбетот. На оваа болка често влијае оптоварување – седење, стоење, одредени движења.
- Радикуларна болка – оваа болка се појавува при притисок на нервните корени на нервите кои излегуваат од ’рбетниот столб и одат кон карлицата и нозете. Ваквата болка се протега по зоната на протегање на нервот, најчесто по задниот дел на ногата до стапалото (ишијас) и е поостра, со чувство на жарење или трпнење. Може да има слабост или парализа на мускулите контролирани од притиснатиот нерв. Вообичаено се чувствува само на едната страна од телото.
СИМПТОМИ ЗА КОИ Е ПОТРЕБНО ИТНО ЈАВУВАЊЕ НА ЛЕКАР
Понекогаш долногрбната болка е придружена и со други симптоми, кои укажуваат на состојба за која е потребна итна интервенција. Неодложно јавување на лекар е потребно при појава на следните симптоми:
- Губиток на контролата на мокрењето и контролата на празнењето на дебелото црево;
- Мускулна слабост или парализа на стапалото или други мускулни групи на нозете;
- Долногрбна болка придружена со силна болка во стомакот;
- Долногрбна болка со покачена температура и треска;
- Долногрбна болка придружена со нагло слабеење без промени во начинот на исхраната (диета) или физичката активност.
(Во наредното продолжение: Причини за долногрбна болка и поставување на дијагноза)
