Проф. д-р Емилија Влашки: Дијагноза на астма кај децата (6)

Симптомите се јавуваат или се влошуваат ноќе и можат да го нарушат сонот. Можни тригер-фактори се физички напор, респираторна вирусна инфекција, контакт со животни експозиција  на мирокрлежи, полени, иританси, температурни промени и/или силни емоции.

Евалуацијата на дете на која било возраст со сомнение за астма вклучува детална историја на болеста, физикален преглед и лабораториски испитувања.

Историја на болеста

Во прилог на астма говори присуството на рецидивен wheezing (свирење во градите), или кашлица, или рецидивна појава на тешко дишење или стегање во градите со добар одговор на медикаментите кои се користат во терапијата на астмата (бронходилататори, кортикостериоди).

Пишува: Проф. д-р Емилија Влашки, специјалист педијатар

Симптомите се јавуваат или се влошуваат ноќе и можат да го нарушат сонот. Можни тригер-фактори се физички напор, респираторна вирусна инфекција, контакт со животни експозиција  на мирокрлежи, полени, иританси, температурни промени и/или силни емоции. Сомнение за астма би требало да побудат и чести настинки кои „се спуштаат на белите дробови„ или траат подолго од 10 дена. Егземата, алергискиот ринитис, фамилијарната историја за астма или алергиските болести се често асоцирани со астма во детската возраст.

Во зависност од возраста и единствениот или доминантниот тригер-фактор, постојат повеќе фенотипови на астма.

При појава на симптомите на астма во текот на вирусни инфекции се работи за вирусно-индуцирана астма. При асоцираност на симптомите со експозиција на одредени алергени, во прашање е алерген-индуцирана астма, а при дебелина во прашање е посебениот фенотип на астмпа асоцирана со дебелина која се карактеризира со потешки симптоми и рефрактерност на кортикостероидна терапија. Во случај на хронична ноќна кашлица како главен или единствен симптом се работи за т.н. cough – variant asthma, која е особено честа во детскта возраст и често придружена со нормален наод од испитувањата  кои се реализираат во текот на денот. Кај голем број деца физичката активност е единствен фактор кој предизвикува симптоми на астма (exercise-induced asthma). Ако не се идентификува специфичен алергиски тригер, се работи за неалергиска астма. Тешката астма поради своите посебни карактеристики може да се смета за засебен фенотип (перзистирање на симптомите или слаб одговор на терапија).

Физикален преглед

Физикалниот преглед кај дете кое боледува од астма во отсуство на акутна егзацербација на болеста е нормален или се состои од присуство на знаци за други алергиски болести како егзема или алергиски ринитис.

Во текот на акутна егзацербација присутна е кашлица, wheezing , продолжен експириум, користење на помошна респираторна мускулатура, тахипнеја и тахикардија. Со прогресија нанападот доаѓа до појава на цианоза, ретракции агитираност, лимитиран говор, принудна седечка позиција и парадоксален пулс. Кај многу тешка егзарцевација на астма со заканувачки респираторен рест се јавува растројство на свеста, брадикардија и отсуство на wheezing со површно дишење.