Пишува: Асс. д-р Атанас Шуков
специјалист по стоматолошка протетика при Стоматолошкиот клинички центар – Скопје
Тоталната беззабост се уште претставува широко распространет проблем на оралното здравје во светот. Промените кои во процесот на стареење на човечкиот организам се сметаат за нормални се: намалување на осетот (вид, слух, вкус), намалување на бројот на заби, оралната слузница станува тенка и лесно се оштетува, коските стануваат остеопорозни, се намалува количината и квалитетот на плунката, се намалува еластичноста на ткивото и нагласено пропаѓање на средишниот нервен систем.
И покрај фактот дека денталната медицина и стоматолошката протетика напредуваат со голема брзина, губењето на природните заби се уште често го погодува современиот човек.
Бројот на лица без заби е голем, особено во неразвиените земји, каде можност за лекување е неадекватна.
Беззабоста претставува состојба на губиток на еден или повеќе заби и според тоа разликуваме парцијална беззабост (кога недостасуват неколку заби ) и тотална (кога недостасуваат сите заби).
Две, најчести причини за губење на забите се:
- Пародонтопатија – заболување при кое хроничната бактериска инфекција доведува до пропаѓање на потпорните ткива на забот – непца и коски на вилицата
- Кариес на забите
Последиците на губењето на забите се неколкукратни, и се рефлектираат во намалување на многу важни функции, како што се џвакање, изглед и говор. Поради беззабоста, лицата чувствуваат главно несигурност и непријатност при контакт со други лица, што во крајна сметка доведува до психички пречки и создавање на комплекс.
Тоталната беззабост може да се реши на повеќе начини, а наједноставен и најраширен облик на терапија се целосните протези. За пациенти со доволна дебелина на алвеоларната коска (гребен) во предвид доаѓаат и импланти кои може да бидат обезбедни со покровни протези или фиксни протетски конструкции (мостови), како и во поново време миниимпланти во комбинација со целосни протези.
ЦЕЛОСНИ ПРОТЕЗИ
Тоталните протези се мобилни протетски надоместови со кои се надоместуваат изгубените заби и ресорбираниот алвеоларен гребен. Целта на изработка на протезите е воспоставување на сите изгубени функции на стоматолошкиот систем, неопходни за живот и исполнување на потребите на пациентот. Враќањето на естетскиот изглед е многу важна задача. Тоа, за жал, се уште најважната причина за доаѓање на пациентот во ординација за дентална медицина. Следна важна задача е спречување на понатамошно пропаѓање на ткивата на устата, како и профилакса на пречки и пореметувања кои може да настанат при носењето на протеза.
Основни задачи кои мора да ги исполни секоја тотална протеза:
- Џавакање
- Задоволителен естетески изглед
- Говор
- Зачувување на здравјето на меките ткива, забавување на ресирпцијата на коските, како и превенција на пречките во функцијата на виличните зглобови
Успехот или неуспехот на лекување на тоталните протези зависи од многу фактори, затоа на нивната изработка мора да претјоди добра анамнеза и клинички преглед. На основа на собраните податоци и прегледи, се поставува дијагноза и се носи план на лекување. Огромна улога во одредувањето на понатамошната терапија и лекување на беззабоста се и финансиските можности на самиот пациент.
♦
