Еритроцитот е крвна клетка, како и леукоцитите, меѓутоа нивната улога во организмот е различна. Примарната улога на овие клетки е транспорт на гасови преку хемоголобинот кој се наоѓа во цитоплазмата на овие клетки. Тие се најбројни клетки во крвта и се со црвена боја, па затоа се викаат и црвени крвни зрнца (red blood cell – RBC).
Облик и големина
Еритроцитите имаат карактеристичен облик на вдлабнат диск. Благодарение на овој облик им е овозможено да поминуваат низ капиларите, кои најчесто се помали од неговата големина. Нивниот облик е пример за тоа како функцијата низ еволуцијата ја менува градбата на клетките. Со оваа промена им е дадена поголема површина на клетките и намален е патот кој гасовите треба да го поминат за да се врзат за хемоглобинот кој е сместен во центарот на еритроцитите. На тој начин зголемувајќи ја брзината на дифузијата на гас низ клетката.
Број на еритроцити – Крвна слика
Во крвта еритроцити има од 3,5 до 5,2 * 1012 во 1 литар крв. Бројката зависи од полот, животната доба, општата состојба на човекот и низа други фактори. На пример, бидејќи хипоксијата (намалената концентрација на кислород) е главен придвижувач за создавање на еритроцити во коскената срж, луѓето кои живеат на повисоки надморски височини имаат зголемен број на еритроцити во крвта додека оние во пониските предели намален. Затоа и спортистите на подготовки одат на предели на високи надморски височини каде воздухот е разреден и е намалена концентрацијата на кислород, за да ја подобрат кондицијата и да ја намалат можноста за воспаленија и замор на мускулите.
Улога на еритроцитите
Без овие клетки нема живот. Еритроцитот е значаен по тоа што преку него се врши транспорт на гасови низ телото. Имено, внатре во еритроцитот е хемоглобинот кој поседува моќ на врзување на кислородот (О2) и јаглен диоксидот (CO2).
Синтеза на еритроцитите
Еритроцитите се производ на процесот на еритропоеза, а ова се материите кои се неопходни за нормална синтеза на овие клетки.
Витамин Б12 – резервите на овој витамин во организмот се наоѓаат во црниот дроб. Доволни се за синтеза на црвените крвни зрнца во наредните 3-6 години.
Фолната киселина како коензим кој е неопходен за синтеза на нуклеинската киселина, па во нивно отсуство еритроцитите не можат брзо да пролиферираат, туку се создаваат големи еритроцити кои имаат кус животен век. Резервите на фолна киселина се наоѓаат во црниот дроб и кај здрав човек се доволни за синтеза на еритроцитите во наредните 3-6 месеци.
Железо (Fe) е јон без кој хемоглобинот не би ја одржал својата нормална структура.
Внатрешен фактор е молекулот кој го произведуваат клетките на желудникот. Тој му овозможува на витаминот Б12 да ја помине киселата гастрична бариера во непроменет облик и да дојде до терминалниот дел на тенкото црево (илеум) каде се врши неговата ресорпција. На овој начин се обновуваат депоата на витамин Б12 во телото.
Хормонот еритропоетин всушност не е хормон, туку главен фактор на раст кој ја стимулира продукцијата на еритроците во коскената срж. Овој фактор го продуцираат бубрезите кои се стимулирани со хипоксија (намалена концентрација на кислород во крвта).
Интерлеукинот 3 е индуктор на растот и репродукцијата за еритроцити.
Намален број на еритроцити во крвта
Како резултат на намалениот број на еритроцити во крвта се намалува и вредноста на хемоглобинот. Болеста која се јавува се нарекува слабокрвтност или анемија.
