БРЗО ШИРЕЊЕ: Има ли поврзаност помеѓу вакцините и појавата на делта сојот на коронавирусот?

Делта сојот на коронавирусот се шири со голема брзина и во земјите со висока стапка на вакцинираност. Тоа предизивика бројни шпекулации – дали токму вакцините овозможија појава на овој сој?

Точните функции на мутациите на делта варијантата на коронавирусот досега не се научно истражени. Единствено е јасно дека мутациите на вирусот дозволуваат поедноставно врзување на човечките клетки, како и избегнување на некои имунолошки реакци, вели Дипти Гурдасани, клинички епидемиолог од кралскиот универзитет во Лондон.

Мери Пеги Рис од Центарот за инфекциски истражувања во Брауншвајг наведува дека делта сојот доведува до поголемо оптоваррување со вирусот, на пример во грлото.

Кога вирусот мутра во варијанта која е поотпорна на антитела, настаната по прележана болест или вакцина, тогаш се зборува за “имуна евазија“ или бегство од имуност. На тој начин луѓето може да се заразат, па и да заболат и покрај вакцината или прележаната болест, велат експертите.

“Мутацијата ја редуцура ефикасноста на некои антитела, па со тоа и можноста да имуниот систем ја препознае болеста“, вели имунологот  Георг Беренс, професор на Медицинскиот факултет во Хановер. “Но, тоа се уште не е вистинска имуна евазија, таа би се покажала многу појасно“, објаснува Пеги Рис.

Сето тоа значи дека мутацијата не е толку силна за постоечките вакцини да бидат бескорисни. Напротив, истражувањата покажуваат дека делта сојот е нешто поотпорен на вакцините, но дека токму комплетната вакцинација нуди искулително силна заштита од таа варијанта. Сепак, производителите како Фајзер/Бионтек работат на нова верзија вакцина која би била уште поефикасна против делта сојот.

Вирусологот Фриедман Вебер од Универзитетот Гисен вели дека мутациите не овозможуваат вакцинирање, на веќе невакцинирано лице. “Токму кај инфирицаните лица се создаде нов сој како бегство од имуноста“. Овој германски стручњак укажува на искуства од Индија, Бразил и Јужна Африка, каде се појавуваа актуелни мутации, а процентот на вакцинирани бил исклучително низок.

Вирусот во време на создавање на мутации бил многу распространет. Вебер вели дека вирусот го користи токму ослабениот одбранбен систем на организмо за да се прилагоди.

Освен тоа, кога тезата дека вакцините предизивикуваат мутации ви била точна, тогаш новите соеви на вирусот би морало да се појавуваат во земјите кои имаат голем број вакцинирани, на пример, во Израел или Велика Британија.

‘Тоа воопшто не е случај. Мутациите на вирусот се појавуваат токму во земјите во кои се уште не е висок процентот на вакцинирани и каде има многу луѓе на мал простор“, објаснува Пеги Рис.

Георг Беренс вели дека теоретски постои можност вакцината да врши имунолошки притисок на вирусот и тој тогаш да се обидува со мутации да го избегне тој притисок. Тој додава дека вирусот моментално наидува на само делумно вакцинирана популација, па некои имаат имунолошки одговор, а други не и тие може да се заразат. “Тоа е она што го сака вирусот, тогаш може да настанат други соеви. Така, вирусот се тренира“, вели Беренс.

Се на се, вакцината многу ретко може да доведе до мутација и до поттикнување на ширењето на новиот сој. Многу е поголема веројатноста да опасните мутации се создадат каде вирусот може непречено и брзо да се шири.

Исклучено е дека делта сојот се појавил на основа на вакцините. Имено, оваа мутација прв пат е забележана во октомври 2020., вво индиската сојузна држава Махараштра. А, дури во јануари 2021 година, во Индија беа вакцинирани првите граѓани, три месеци по појавата на делта сојот.