Д-р Даница Поповска: Силна хронична долногрбна болка која не поминува со конзервативно лекување по 6-12 недели упатува на хируршки третман (3)

Оперативен третман се препорачува за силна болка, која го нарушува функционирањето или работоспособноста на пациентот. Лесни и умерени болки кои се смируваат со конзервативна терапија, по што пациентот има релативно долги безболни периоди, не е препорачливо да се лекуваат хируршки

Постојат повеќе различни типови на третман за долногрбна болка, во зависност од причината за болката, состојбата и потребите на пациентот. За различни пациенти добар ефект можат да имаат сосема различни типови на третман. Кај многу пациенти најдобар ефект има комбинација од различни типови на третман.

Пишува: Д-р Даница Поповска, специјалист по ортопедија

При појава на лесна акутна болка како резултат на истегнување на мускул, како и при секој напад на хронична болка за која пациентот ја знае причината, односно веќе е дијагностицирана, јавувањето на лекар не е задолжително. Во ваквите случаи има едноставни интервенции кои ќе помогнат болката да се смири или намали. При истегнувањето на мускули, болката се намалува со краток период на мирување и избегнување на потешки физички напори. Не се препорачува мирување подолго од неколку дена, затоа што неактивноста може да предизвика проблеми кои го отежнуваат заздравувањето. Доколку болката е провоцирана од некаква активност или позиција, потребно е да се направи модификација на активноста. На пример, ако болката се јавува при долготрајно седење, потребно е на секој половина час пациентот да стане и лесно да се истегне или кратко да прошета низ просторијата.

Терапија со топло/ладно – различни пациенти можат да утврдат дека болката се намалува при користење на топли или ладни облоги. Топлите облоги особено помагаат при присуство на мускулни спазми. При воспоставување на физичка активност, може да се користат и наизменични облоги – топли облоги пред почнување со вежбите, затоа што тие ќе ја подобрат циркулацијата и ќе помогнат мускулите да се релаксираат и ладни облоги по активноста за да се намали воспалението на мускулите по вежбите.

Лекови за болка кои се достапни без рецепт – како парацетамол, ибупрофен или аспирин – може да се употребат и без консултација со лекар кај појава на лесни акутни болки од мускулно истегање или кај напад на хронична болка која претходно била дијагностицирана од лекар.

Во случај кога пациентот не е сигурен за причината на болката или за изборот на некоја од овие постапки, треба да се јави на лекар.

Конзервативен третман

Во лекувањето на долногрбната болка се користат повеќе конзервативни методи – лекови, физикална терапија, различни алтернативни методи.

Најчесто користени лекови се нестероидните антиинфламаторни лекови, кои ја намалуваат болката и локалната инфламација. Можат да се користат и опоидни аналгетици, кои најчесто се користат кај акутни силни болки, а немаат голема улога кај лекувањето на хроничната болка. Друга група лекови се мускулни релаксанти, кои ги намалуваат мускулните спазми и помагаат во состојбите каде доминира овој симптом. Противвоспалителни лекови (стероиди) понекогаш се користат за намалување на инфламација (воспаление) придружено со иритација на нервните корени.

Употребата на ортопедски помагала (корсети, појаси) може да помогне во намалување на механичката долно грбна болка и најчесто се користат во комбинација со горенаброените лекови. Исто така, тие се користат во лекувањето на скршеници или по одредени хируршки интервенции за лекување на долногрбна болка. Сепак, нивната употреба во конзервативниот третман на болката треба да биде краткотрајна, за надминување на акутните напади на болка.

Физикална терапија

Физикалната терапија често се користи во третман на долногрбната болка, самостојно или во комбинација со медикаментозна терапија.

Таа може да вклучи пасивни програми, како масажи, ултразвук или електростимулација. Активната терапија се состои од вежби за истегнување, кардиоваскуларни вежби, вежби за јакнење на грбната и стомачната мускулатура, вежби за враќање на подвижноста, хидротерапија.

Некои пациенти имаат подобрување и со некои други програми за вежби, како што се пилатес, јога или таи чи. Постојат и други алтернативни методи за лекување на долногрбна болка, горенаведените не се сеопфатни.

Хируршки третман на долногрбна болка

За хируршки третман на долногрбна болка се размислува при постоење на силна хронична болка која не поминува со конзервативно лекување по 6-12 недели. Постојат мал број случаи кај кои е потребна итна интервенција, како што се повреди, или нарушување на функцијата на нервите со мускулни парализи и губиток на контролата на мокрењето и празнењето на дебелото црево. Во повеќето други случаи, одлуката за хируршка интервенција зависи од потребите и желбите на пациентот.

Одлуката за хируршка интервенција зависи од повеќе фактори. Многу е значајно да биде утврдена точната причина за болката, односно промената да биде видлива на снимките. Доколку не се најде дефинитивна промена, операција не е препорачлива. Оперативен третман се препорачува за силна болка, која го нарушува функционирањето или работоспособноста на пациентот. Лесни и умерени болки кои се смируваат со конзервативна терапија, по што пациентот има релативно долги безболни периоди не е препорачливо да се лекуваат хируршки.

Постојат голем број на различни типови хируршки интервенции за лекување на долногрбна болка, во зависност од причината за болката и општата состојба на пациентот.

Една голема група се таканаречените интервенции на декомпресија за состојби кај кои главната причина за болката е притисок врз нервните структури, како на пример, кај хернијата на интервертебралниот диск. Кај овие интервенции се отстранува ткивото кое притиска на нервите. Овие интервенции се помалку инвазивни, по нив следи пократок период на рехабилитација и побрзо враќање на секојдневната активност. Друга голема група на интервенции се таканаречените интервенции за спинална фузија (спојување на сегменти, односно два или повеќе соседни пршлени за состојби како спондилолистеза, деформитети и др.). Кај овие интервенции се отстранува мекото ткиво меѓу пршлените и тие се спојуваат со метал, коска или замена за коска, преку низа различни техники, во зависност од состојбата на пациентот. Овие интервенции се поопсежни од интервенциите за декомпресија и по нив следува подолг период на заздравување и рехабилитација.

Покрај овие најчесто користени типови на хируршки интервенции, постојат и други интервенции за одредени состојби. Со напредокот на медицината и технологијата секојдневно се усовршуваат и овие интервенции, со намалување на инвазивноста и компликациите и зголемување на ефикасноста.