ДЕТАЛНА АНАЛИЗА: Што досега се знае за сериозните реакции и несакани ефекти на разни вакцини против КОВИД-19?

Како и сите нови фармацевтски производи, вакцините против коронавирусот подразбираат одредена загриженост во поглед на несаканите ефекти. Поголем број на приматели, искусиле болка на местото на убодот, покачена телесна температура и главоболка. Таквите несакани ефекти главно брзо поминуваат. Мал број на вакцинирани имале крвни згрутувања, додека некои имале фацијална парализа или слабост на мускулите познато како Белова парализа, меѓутоа во тие случаи не е утврдена поврзанот со вакцинацијата, анализира Блумберг, одговарајќи на нови прашања за несаканите ефекти од вакцините против новиот коронавирус.

Неколку земји пријавија и смртни случаи по вакцинацијата, но здравствените стручњаци не најдоа докази дека тоа е последица од вбризгувањето на вакцината.

ШТО ЗНАЕМЕ ЗА СМРТНИТЕ СЛУЧАИ?

  • Норвешките власто први пријавија смртен исход по вакцинација, известувајќи кон средината на јануари дека 33 лица постари од 75 години починале во краток период по вакцинирањето со вакцина на Фајзер.  Стручњаци од Светската здравствена организација утврдија дека тие случаи се во рамките на очекуваната стапка на смртност и причина за смрт кај повозрасната популација. Заклучок: кај постарите лица ризикот од вакцината и натаму е помал од ризикот од заболување од КОВИД-19.
  • Британската регулаторна агенција за лекови информираше дека фо 28 февруари регистрирани се 227 смртни случаи во кус рок по вакцинирањето со Фајзер вакцината, 275 по имунизација со вакцина на АстраЗенека и четири по примање на неспецифирана вакцина. Главно станувало збор за постари лица или оние со коморбидитети, а изостана секоја сугестија дека вакцината ја одиграла улогата во смртните исходи.
  • Во Германија, Институтот Paul Ehrlich по истрагата, порача дека смртта кај седум повозрасни лица кусо по вакцинирањето со вакцина на Фајзер веројатно е поврзана со нивните постоечки болести.
  • Американскиот центар за контрола и превенција на болести (CDC) утврди дека до 8 март починале 1637 вакцинирани лица, што е 0,002 проценти од вкупно вакцинираните и нема докази за поврзаност на смртта и вакцината. Во САД се користи вакцина на Фајзер, Модерна и Џонсон и Џонсон.
  • Властите во Хонг Конг, каде главно се користи кинеската вакцина Синовак, информита на почетокот на март за три смртни случаи меѓу повеќе од 130.000 вакцинирани. Ниту еден случај не бил поврзан со вакцината.

ШТО Е СО СЕРИОЗНИТЕ АЛЕРГИСКИ РЕАКЦИИ?

Организмот се бори против надворешните напаѓачи со различни механизми кои вклучуваат и производството на антитела. Како во секоја борба, понекогаш и самото настојување да се стопира инфекцијата може само по себе да биде штетно. Во ретки случаи може да дојде до воспаление или отекување на ткивото во рамките на алергиската реакција наречена анафилакса. Дури пет проценти од американската популација имале такви реакции на различни супстанци. Исходот може да биде фатален ако, на пример, отечат дишните патишта, но смртни случаи се ретки. Алергиски реакции може да поттикнат храна или убод од инсект, иако токму алергиите на лекови најчестата причина за анафилактичен шок и смрт во САД и Велика Британија.

Од јануари, ниту една смртност поврзана со анафилакса во САД не е поврзана со вакцината на Модерна или Фајзер.

КОЛКУ ЧЕСТО ВАКЦИНАТА ПРОТИВ КОВИД-19 РЕЗУЛТИРА СО ТАКВИ СЛУЧАИ?

Во САД, според податоците на CDC, тоа се случува кај само две до пет лица на еден милион вакцинирани. Ризикот од болеста КОВИД-19 е поголем од ризикот што го носи вакцината. Анафилаксата е познат ризик при вакцинирањето, а во случај со вакцината против грип, такви реакции се случуваат во 1,3 случаи во однос на милион вакцинирани. Со останатите вакцини тоа се движи од 12 до 25 случаи на милион вакцинирани, иако се во прашање истражувања на милиони примероци.

КОЛКУ ДОЛГО ТРАЕ РИЗИКОТ ОД АЛЕРГИСКА РЕАКЦИЈА?

Вообичаено не долго. Алергиската реакција се појавува речиси секогаш во рок од половина час од вакцинацијата, според Центарот за контрола и превенција на болести.

СЕ ЗНАЕ ЛИ ШТО ТОА ВО ВАКЦИНАТА ПРЕДИЗВИКУВА РЕАКЦИИ?

Тоа не е сосема јасно. Два водечки кандидати се полиетилен гликол – хемикалија која се наоѓа во многу прехранбени и козметички производи и липидни наночестички кои содржат информативна РНК, генетска компонента во вакцините на Модерна и Фајзер, вели Ерик Топол, директот на Институтот за истражување Scripps Research Translational. Полиетилен гликолот претходно е поврзуван со алергиски реакции. Кога ќе се утврди точната причина, вакцините можеби ќе станат побезбедени отколку што се сега, вели Топол.

ШТО СЕ ЗНАЕ ЗА КРВНИТЕ ЗГРУТЧУВАЊА?

На почетокот на март, некои европски земји престанаа да вакцинираат со сите достапни вакцини на АстраЗенека или само со оние дози по кои е регистриран еден смртен случај во Австрија и еден во Данска. Европската агенција за лекови соопшти дека сè уште истражува, но нема индиции дека случаите се поврзани со вакцинација. Тие, исто така, информираа и за 30 случаи на згрутчувања на крвта на речиси пет милиони вакцинирани со вакцината АстраЗенека во Европската Унија до 10 март. Оваа инциденца не е зголемена во однос на општата популација.

ШТО Е СЛУЧАЕВИТЕ НА БЕЛОВА ПАРАЛИЗА?

Според истражувањата, вакцините Модерна и Фајзер, седум од 40.000 вакцинирани лица добиле Белова парализа, а која вообичаено ја зафаќа една едната страна од лицето. Иако американските здравствени власти информираа дека ова не отстапува од очекуваното кај општата популација, анализата објавена на 24 февруари во списанието Lancet укажува дека наведената инциденца е 3,5 до седум пати поголема од очекуваната. Авторите наведуваат дека, без оглед на тоа, вакцината нуди „значителни придобивки од јавното здравје“ и потсетуваат дека Беловата парализа обично поминува сама по себе. Оваа состојба може да се третира со стероиди. Британските регулатори порачуваат дека бројот на случаи со Белова парализа до 28 февруари меѓу вакцинираните, не укажува на зголемен ризик.