Меланом е најопасната форма на рак на кожата. Потекнува од пигментните клетки меланоцити сместени во епидермот на кожата. Во последните децении во пораст е инциденцата на појавување на меланомот која се објаснува со зголемената УВ радијација. Сепак тој може да се превенира ако рано се дијагностицира и во висок процент да се излекува.
Ординација д-р Анчевски
Фактори за настанување на меланомот
Покрај сончевата експозиција, генетските фактори во голем дел влијаат дали меланоцитите имаат потенцијал да се преобратат во малигни во новосоздадени или веќе постоечки бенки. Друг фактор се и честите трауми или откинување на бенката.
Како изгледа меланомот?
Најголемиот број меланоми се црни и кафеави. Но некои меланоми можат да бидат црвени, виолетови, сини или бели. Малигните тумори се одликуваат со брз раст на клетките кои се со изменета структура и функција. Меланомите често ја менуваат својата форма, се распаѓаат, крвават, а може и да се воспалат. Во оваа форма тие веќе имаат околни лимфогени или далечни метастази.
Локализација на меланомот
Најчестата локализација е на нозете, лицето и трупот. Кај деца под дванаесетгодишна возраст е исклучително редок.
Кој е најдобриот начин за дијагностика на пигментни промени?
Дерматоскопот е специјален микроскоп кој се користи за испитување на пигментирани лезии на кожата, со цел да се разликуваат меланоцитните од немеланоцитните пигментни лезии и да се одлучи дали пигментните лезии се малигни. Дерматоскопскиот дигитален дијагностички метод е неинванзивна техника за дијагноза на кожни лезии при која се врши длабинска процена на структури кои не се гледаат при преглед. Со помош на оваа техника може да се разграничат меланоцитните и немеланоцитните кожни лезии и да се потврди нивната бенигна или малигна природа.
Апаратот работи на принцип на светлосна поларизација, при што дерматоскопското снимање може да се изврши со директно доближување на камерата на кожата. После извршеното снимање се врши анализа на снимената промена од страна на стручно лице следејќи светски прифатени класификации за анализа на истите.
Што овозможува компјутеризираната дерматоскопија?
Компјутеризираната дерматоскопија овозможува да се одреди степенот на ризик кон малигнитет на кожните промени. Зависно од добиениот наод се советува промената да се следи на одреден временски период. Во случај да постои какво било сомневање се предлага оперативно отстранување.
Во кој случај да посетите дерматолог?
Контрола на бенките може да се изврши на која било возраст, а особено препорачливо е контрола да се изврши во пубертетот. Откако ќе се снимаат и запамтат бенките секоја новопојавена или промена на старата лесно се забележува, а понатаму и следи. Секоја нова појава на бенка која е лесно издигната над кожата, а особено со потемен пигмент е потребно компјутерски да се анализира и следи.
Ако постоечкиот невус во краток период ја смени бојата, се зголеми, асиметрично порасне, чеша, крвави или се повреди до откинување што побрзо да се посети дерматолог. Настанатата промена да се следи, а потоа бенката да се сними и анализира.
Превенција
Откако лекарот дерматолог ги детектирал ризичните невуси најдобро е превентивно хируршки да се отстранат пред да се дозволи да се случи каква било промена кон малигнитет. Доколку на телото постојат бројни помали или поголеми невуси најдобро е да не бидат изложени на директно УВ зрачење или барем во таков период да бидат заштитени со крем со висок заштитен фактор.
