Хематокритот претставува степен на концентрација на црвените крвни зрнца во крвта (еритроцити). Нормалната вредност се движи околу 45 проценти за мажите и 40 % за жените. Хематокритот се мери во склоп на комплетната анализа на крвната слика. Покрај него се мери и вкупното количество на хемоглобин, потоа се бројат еритроцитите, леукоцитите и тромбоцитите. Притоа се сметаат и индексите кои се користат за проценка на состојбата на организмот (MCV, MCH, MCHC).
Покачен хематокрит
Некои од најчестите причини за покачен хематокрите се следните:
- Земањето некои анаболички стероиди може да резултира со поголемо производство на црвени крвни зрнца, па со тоа и со покачен хематокрит;
- Дехидратација – крвта станува погуста, па автоматски и уделот на крвни зрнца расте;
- Една од поопасните состојби е Денга треската (вирусна болест од тропските краишта).
- Пореметување на коскената срж која произведува повеќе крвни клетки отколку што би требало. Тоа пореметување се вика полицитемија и всушност претставува пораст на концентрацијата на еритроцитите во периферната крв.
Кај спортистите покачениот хематокрит може да биде и знак за допинг, па затоа на анти-допинг тестовите му се дава на значење.
Намален хематокрит
Намалениот хематокрит може да значи голем губиток на крв. Со намалениот хематокрит е поврзана анемијата (недостаток на железо). Еве кој се е во ризичната група:
- Доенчињата кои не добиваат доволно железо;
- Децата кои нагло израснуваат и имаат потреба од зголемено количество железо;
- Жените за време на менструација (особено кај пообилни менструации);
- Трудници затоа што на бебето му треба дополнително железо;
- Личности со хронични бубрежни тегоби, затоа што бубрезите произведуваат хормон еритропоетин, кој го стимулира производството на црвени крвни зрнца.
