ХОРМОНИ НА СТРЕСОТ: Како се создаваат и управуваат со организмот

Зад психичките и физичките реакции на стресот стои низа на телесни хромони, меѓу кои најважни се кортизол, адреналин и норадреналин.

Благодарение на работата на симпатичниот нервен систем, реакциите на стрес кај секого се индивидуални, поради што некои лица во стресни ситуации ќе бидат напнати и ќе ја исфрлат негативната енергија од себе, а некои ќе молчат и ќе собираат во себе додека не “пукнат“. Зад психичките и физичките реакции на стресот стои низа на телесни хромони, меѓу кои најважни се кортизол, адреналин и норадреналин.

  • АДРЕНАЛИН

Епинефрин или адреналин е хормон кој го лачи надбубрежната жлезда, по сигнал од мозокот дека е во опасност,  во стресна или возбудлива ситуација на која треба да се подготви телото.

Адреналинот заедно со норадреналинот е одговорен за моменталните реакции во време на стрес, а одговорен е и за 3Ф ефектот (страв-борба-бегање). Го зголемува дотокот на крв во срцето, срцевиот минутен волумен, но и енергија. Механизмот на адреналин во телото се развил во склад со еволуцијата, како луѓето би се заштитле од опасности кои им загрозуваат животот.

  • КОРТИЗОЛ

Овој стероиден хормон настанува во кората на надбубрежната жлезда, како резултат на стрес. Тој помага во одржување на рамнотежа помеѓу количината на течност во телото и крвниот притисок, а во оптимални количини, кортизолот е нужен за да преживееме. Сепак, како последица на хроничниот стрес, кортизолот има мноштво негативни ефекти, како што е потиснување на имунитетот, зголемување на нивото шеќер во крвта, намалување на либидото, но и појава на малигни болести.

  • НОРАДРЕНАЛИН

Овој хормон му претходи на адреналинот, а е преносен дел во нервниот систем. Благодарени на норадреналинот, доаѓа до активација на мозокот, зголемување на концентрацијата и вниманието, стеснување на крвните садови и проширување на зениците. Норадреналинот е важен и во мирни состојби оти го регулира сонот и расположението, па природното зголемување на овој хормон во крвта може да биде знак на болести на надбубрежните жлезди.