Историја на лапароскопската хирургија

Првата лапароскопска операција на куче ја направил познатиот хирург Георг Келинг во Дрезден Германија во 1902 година, додека осум години подоцна, д-р Ханс Кристијан Јакобеус ја извел првата лапароскопска операција на човек во Шведска.

Лапароскопија или минимално инвазивна хирургија означува вид на модерна хирургија со која операциите во стомачната шуплина се изведуваат низ мали инцизии (отвори со должина од 0,5-1,5 сантиметри) на предниот стомачен ѕид, спротивно на класичната хирургија која се изведува низ долги резови на предниот стомачен ѕид  кои се со должина од 10 до 30 сантиметри. Брзината на опоравување на пациентот и неговите тегоби по операцијата во голем дел зависат од величината на хируршката рана на предниот стомачен ѕид.

Првата лапароскопска операција на куче ја направил познатиот хирург Георг Келинг во Дрезден Германија во 1902 година, додека осум години подоцна, д-р Ханс Кристијан Јакобеус ја извел првата лапароскопска операција на човек во Шведска. Тој сам ги конструирал инструментите што биле и првите лапароскопски инструменти до тогаш.

Долго време по оваа интервенција, лапароскопската хирургија останала незабележана се до седумдесетите години на минатиот век кога почнуваат да се појавуваат првите стручни трудови за лапароскопски операции во гинекологијата.


Првата употреба на лапароскоп за утврдување на ектопична бременост е опишана од страна на д-р Хоуп во 1937 година, со што се отворила врата на лапарокопијата за ургентни состојби.

Значаен исчекор во оперативната лапароскопија бил во 1952 година кога британскиот физичар Харолд Хопкинс иновирал систем на компактни леќи. Новиот систем се состоел од стаклен столб помеѓу леќите што овозможило квадратно зголемување на светолосната трансмисија, употреба на телескоп со помал дијаметар и придонело на острина и контраст на добиената слика. Модерниот систем на светлосен пренос овозможил 80 пати посилна трансмисија на светлоста од претходните модели, подобра резолуција и поширок агол на посматрање.

Овој систем претставувал основа за модерен ригиден лапароскоп кој и денес се користи. Во 1966 година Витмосер иновирал биполарен каутер за торакоскопска процедура.

Д-р Курт Сем од Германија имал многу значајна улога во развојот на оперативната лапароскопија, бидејќи основал школа каде се правеле основни лапароскопски инструменти. Сем во 1963 година осмислил автоматски инсуфлатор кој ја надгледувал висината на интраабдоминалниот притисок и ја контролирал брзината на протокот на гас. Тој ги иновирал и ножиците во форма на ченгел, дробилица за вадење на поголеми парчиња ткиво, ендолуп и друго. Неговата школа ја осмислила техниката на интракорпорална и екстракорпорална сутура, како и инструменти за нивно изведување. Развил и апарати за иригација и за аспирација. Со равојот на овие инструменти, тој усовршил и бројни оперативни процедури, па во 1982 година ја извел првата лапароскопска операција на слепо црево. Со тоа го означил почетокот на ерата на развојот на модерната лапароскопска хирургија.

На овој развој кој особено е изразен кон крајот на деведесетите години, особен придонел развојот на видео технологијата, прецизно кажано, развојот на камери и видеоопрема кои давале зголемена и јасна слика во стомачната шуплина која овозможила изведување на најсложени хируршки зафати без отворање на стомакот со голем рез.

Со развојот на видео технологијата и специфичните лапароскопски инструменти и останата опрема (ултразвучен нож, лигашур, биполарна струја, лапароскопски ултразвук), лапароскопската хирургија ги освои практично сите органи во абдоменот и интревенциите кои со векои се правеле на отворен начин.

Најчеста, а со самото тоа и најраспространета лапароскопска операција денес е операцијата на камења во жолчното ќесе.