Непознатостите околу коронавирусот се продолжуваат, што говори дека научниците уште долго ќе имаат работа за да ги откријат сите негови непознатости, односно штетите кои ги предизвикал или допрва ќе ги предизвика на здравјето на светската популација. Не само што дел од пациентите имаат бројни компликации кои можат фатално да завршат, туку се повеќе се зборува и за можните долгорочни последици по здравјето. Од КОВИД-19 може да страдаат белите дробови, срцето, мозокот, бубрезите, крвните садови, а можеби и репродуктивното здравје на мажите.
Најново меѓународно истражување говори дека коронавирусот најверојатно не се пренесува преку сексуален пат, но сепак се додава дека не може целосно да се исклучи ниту тој начин на пренос. Посебно ги загрижува што дел од пациентите со блага форма на КОВИД-19 имаат благи болки во тестисите, што укажува на воспаление, и тоа би можело да значи дека некои од нив долгорочно ќе имаат проблеми со плодноста
Меѓународниот тим на стручњаци во ова истражување го водел д-р Фенг Пан од Универзитетот за наука и технологија во Вухан. Анализата на примероци на сперма од 34 Кинези кои пред еден месец имале благи симптоми на КОВИД-19, покажала дека била негативна на коронавирусот, па заклучокот е дека веројатно болеста не може да се шири преку сексуален пат.
Но, стручњаците велат дека не можат да ја исклучат можноста дека вирусот бил во семената течност за време на инфективниот период на пациентот. Исто така се напоменува дека не биле тестирани пациенти со тешки форми на болеста, но стручњаците најмногу ги загрижува фактот дека 19 проценти од заразените мажи се жалат на болки во тестисите, што на крајот може да доведе до воспаление, а потоа и до проблеми со плодноста. Со оглед дека една петина од заболените мажи имаат болки во тестисите, научниците се запрашале дали може вирусот да се шири преку сперматозоидите, и какви би биле последиците за машкото репродуктивно здравје, ако се наоѓа вирусот и во тестисите.
Лабораториските тестови не откриле SARS-CoV-2 ниту во еден примерок на семена течност од испитаниците, но сепак треба да се внимава на можните оштетувања на тестисите кај пациентите со коронавирус, особено кај оние кои се во репродуктивен период. Во истражувањето се истакнува дека иако коронавирусот главно цели на белите дробови и имуниот систе, инфекцијата може да резултира со “слабеење на имунолошката хомеостаза во тестисите“, што би може да предизвика воспаление на тестисите. Тоа би можело да го намали бројот на сперматозоиди и веројатно да доведе до неплодност, тврдат кинеските научници кои го спровеле ова истражување.
ДИШЕЊЕ
Кога станува збор за коронавирусот, први на удар се белите дробови, бидејќи први страдаат органите за дишење. Впрочем, помали или поголеми симптоми на КОВИД-19 се токму сувата кашлица и проблеми со дишењето. Но, и кога ќе оздрават, кај некои пациенти остануваат проблеми, односно намалена белодробна функција и трајно отежнато дишење. Лекарите нагласуваат дека тие пациенти и по оздравувањето имаат намалена белодробна функција за 20 до 30 проценти.
Тешко дишат дури и кога малку ќе го засилат темпото на пешачење, или додека се качуваат по скали. Кај тие пациенти по оздравувањето, КТ на белите дробови покажала замагленост, што говори дека е можно да дошло до оштетување на белите дробови. Кај некои пациенти дошло и до белодробна фиброза, што е последица на воспаление на сврзното ткиво на белите дробови поради што кислородот потешко доаѓа до крвните садови, а тогаш и дишењето е површинско и забрзано.
КРВНИ ЗГРУТЧУВАЊА
Стручњаците посебно се загрижиле откако следењето на заболените од КОВИД-19 покажало дека помлади пациенти, со не секогаш тешка форма на болеста, може да добијат мозочен удар. Имено, вирусот најголема штета може да им нанесе на крвните садови, било причината да е хипоксија (недостаток на кислород) или проблем со коагулацијата, тоа е особено опасно кога се случува во крвните садови на мозокот.
Веќе добро познатата цитокинска бура може да доведе до оштетувања на крвните садови, а тогаш се зголемува опасноста од крвни згрутчувања кои може да предизвикаат мозочен удар со тешки или полесни последици. Токму проблемот со можни згрутчувања е причината што на потешките пациенти со КОВИД-19 им се даваат лекови за разредување на крвта. Но, околу 20 до дури 40 проценти од заболените од КОВИД-19 развиле крвни згрутчувања, дури и кога биле на тие лекови, потврдила една американска студија.
Истата опасност му се заканува и на срцето. Кинезите велат дека кај дури 20 проценти од пациентите хоспитализирани во Вухан било откриено срцево оштетување. Колку коронавирусот е опасен за срцето, зборува и податокот дека 44% од заболените имале срцеви аритмии. Истражувањата покажале дека кај речиси 40% од пациентите со коронавирус, пронајден е вирус во срцевиот мускул, а тоа значи дека може да дојде до воспаление и трајно да го оштети.
Стручњаците препорачуваат на пациентите задолжително да им се прави ултразвук на срцето за што порано да се откријат оштетувањата. Проблемите со крвните садови, кои ги предизвикува КОВИД-19, се причина што кај некои пациенти со тешка форма може да страдаат и бубрезите, па им е потребна дијализа. Бубрезите ја филтрираат крвта, а коронавирусот со своето влијание на крвните садови може тоа да го поремети. Секако, тоа оштетување може да биде и трајно, предупредуваат лекарите.
Она за кое помалку се зборува е влијанието на болеста на менталното здравје. Имено, не само тежината на болеста е она кое остава последици, туку тоа може да биде и изолацијата кои многумина многу тешко ја поднесуваат. Стручњаците предупредуваат дека то тој проблем допрва ќе се соочиме.
