ШТО Е КОРОНАВИРУС?
Коронавирусите се фамилија на вируси кои кај животните и луѓето предизвикуваат заболувања. Според Светската здравствена организација неколку коронавируси кај луѓето предизвикуваат инфекции на дишните патишта кои може да бидат благи како обична настинка или сериозни како респираторниот синдром (MERS) и тешкиот акутен респираторен синдром (SARS). Неодамна откриениот коронавирус кој во моментов беснее низ светот – 2019-nCoV, предизвикува заразна болест COVID-19.
Најновиот коронавирус и болеста COVID-19 што ја предизвикува, биле непознати се до избивањето на епидемијата во кинескиот град Вухан, во декември 2019 година.
КОИ СЕ СИМПТОМИТЕ?
Најчести симптоми на споменатата болест се температура, замор и сува кашлица.
Некои пациенти се жалат на општи болки, затнат нос, течење на носот, надразнето грло и пролив. Тие симптоми најчесто се благи и се манифестираат постепено. Некои пациенти може да се зарзат со болеста без да прикажат ниту еден симптом и општо добро се чувствуваат. Повеќето заболени, околу 80% од нив според СЗО се опоравуваат од болеста без потреба за посебно лекување. Околу едно од секои шест лица заболени од болеста COVID-19, сериозно ќе заболи и има потешкотии со дишењето. Поголема е веројатноста да повозрасните лица, како и оние со висок крвен притисок, срцеви проблеми, како и со шеќерна болест посериозно ќе заболат. Според податоците на СЗО, oд 11 февруари оваа година до сега, починале околу два проценти од лицата кои заболеле од COVID-19.
Лицата со температура, кашлица и сите кои потешко дишат, треба веднаш да побараат лекарска помош.
КАКО СЕ ПРЕНЕСУВА ВИРУСОТ?
Луѓето болеста COVID-19 може да ја добијат од други лица кои се заразени со вирусот. Болеста може да се пренесе од лице на лице преку мали капки од носот и устата кои се шират кога заболеното лице ќе се закашла или ќе кога ќе издиши. Тие капки потоа паѓаат на предмети и површини околу лицето. Другите лица потоа се заразуваат кога ќе ги допрат предметите и површината, и потоа ги допираат своите очи, нос или уста. Лицата може да се заразат и ако вдишат капки кои заразениот пациент ги исклаша или издиши. Поради тоа е важно да заразените лица, од здравите бидат оддалечени повеќе од еден метар.
КАКО ДА СЕ ЗАШТИТИТЕ?
За почеток, информирајте се за епидемијата и раширеноста на болеста на официјалните страници на Светската здравствена организација или Министерството за здравство. Повеќето пациенти кои ќе се заразат од вирусот искусуваат блага варијанта на болеста, и се опоравуваат, но може да дојде и до потешки заболувања.
За да се грижите за сопственото, но и здравјето на другите, следете ги овие чекори:
- Почесто и темелно мијте ги рацете со сапун и вода или течност за миење на база на алкохол, оти така ги убивате вирусите присутни на рацете
- Држете се на најмалку метар оддалеченост од секој кој кашла или кива, оти така најлесно можете да се заразите
- Избегнувајте допирање на очите, носот и устата без претходно темелно да сте ги измиле рацете
- Придржувајте се кон елемнтарна хигиена кога кашлате или кивате. Покријте ја устата и носот со лактот или шамивче, која веднаш потоа ќе ја фрлите во ѓубре
- Ако не се чувствувате добро останете дома, а ко имате температура, кашлате или тешко дишете, веднаш обратете се на лекар
- Ако во последните 14 дена сте посетиле подрачје во кое е откриен 2019-nCov или во кое некој бил заразен со болеста COVID-19, следете ги петходните упатства. Останете дома дури и ако имате благи симптоми на болеста. Тоа е важно поради намалување на шансите за ширење на заразата
Извор: Светска здравствена организација – Министерство за здравство
