Подуеноста и гасовите се чести гастроинтестинални симптоми кои можат да бидат резултат на нормални процеси во дигестивниот систем или знак на подолготрајни здравствени проблеми.
1. Симптоми на подуеност и гасови
🔹 Чувство на тежина и притисок во стомакот
🔹 Зголемено производство на гасови (надуеност, чести подригнувања или испуштање на гасови)
🔹 Абдоминална болка или грчеви
🔹 Чувство на „преполнетост“ по јадење, дури и со мали оброци
🔹 Грчење во цревата и звуци на варење
2. Можни причини и болести поврзани со подуеност
А) Нормални и привремени состојби:
✅ Голтање на воздух (аерофагија) – Брзо јадење, пиење газирани пијалаци, џвакање гума.
✅ Храна богата со влакна – Грав, брокула, зелка, кромид.
✅ Нетолеранција на храна – Лактозна или фруктозна нетолеранција.
✅ Стрес и анксиозност – Влијае врз варењето.
Б) Патолошки состојби (болести):
⚠️ Синдром на иритабилно црево (IBS) – Честа причина за подуеност, болки и нередовна столица.
⚠️ Гастритис и гастроезофагеален рефлукс (ГЕРБ) – Може да предизвика подуеност заедно со киселини и подригнување.
⚠️ Цревна дисбактериоза – Нарушување на балансот на добри бактерии во цревата.
⚠️ Целијакија – Нетрпеливост на глутен што предизвикува дигестивни проблеми.
⚠️ Кронова болест и улцеративен колитис – Воспалителни болести на цревата.
⚠️ Запек (констипација) – Натрупаната столица предизвикува зголемено производство на гасови.
⚠️ Инфекции со Хеликобактер пилори – Бактерија што може да доведе до чир на желудникот и подуеност.
3. Дијагноза и кога да се побара лекар
Ако подуеноста е постојана, болна или се придружува со други симптоми, важно е да се направи лекарски преглед.
✅ Тестови кои може да се направат:
- Крвни анализи (за инфекции, воспаление, нетолеранции)
- Анализа на столица (за инфекции, паразити)
- Ултразвук или колоноскопија (за посериозни состојби)
- Тест за нетолеранција на лактоза или целијакија
Ако имаш подолготрајни проблеми со подуеност, вреди да провериш дали се поврзани со храната или со некое заболување. 🏥👨⚕️
Гастритис и гастроезофагеален рефлукс (ГЕРБ) – Причини, Симптоми и Третман
Гастритисот и гастроезофагеалниот рефлукс (ГЕРБ) се две чести гастроинтестинални состојби кои предизвикуваат непријатност во стомакот и хранопроводот. Иако имаат некои слични симптоми, тие се различни заболувања со различни причини и третмани.
1. Што е гастритис?
Гастритисот е воспаление на желудочната слузница, кое може да биде акутно (нагло се појавува) или хронично (трае подолго време).
🔹 Причини за гастритис
✅ Инфекција со Helicobacter pylori – Најчеста причина за хроничен гастритис
✅ Прекумерна употреба на НСПВ (ибупрофен, аспирин, напроксен)
✅ Алкохол и пушење – Го оштетуваат желудочниот ѕид
✅ Стрес и нервоза – Го зголемуваат лачењето на желудочна киселина
✅ Жолчни рефлукси – Враќање на жолчка во желудникот
🔹 Симптоми на гастритис
✔ Болка или печење во горниот дел на стомакот
✔ Гадење и подригнување
✔ Чувство на тежина по јадење
✔ Губење на апетит
✔ Повраќање (понекогаш со траги од крв)
🔹 Третман на гастритис
💊 Инхибитори на протонска пумпа (ИПП) – Омепразол, пантопразол (намалување на киселината)
💊 Антибиотици – Ако е присутна H. pylori
💊 Антациди – Брзо ублажување на киселината
🍽 Исхрана – Избегнување кисела, зачинета и пржена храна
2. Што е гастроезофагеален рефлукс (ГЕРБ)?
ГЕРБ е состојба во која желудочната киселина се враќа назад во хранопроводот (езофагус), предизвикувајќи иритација.
🔹 Причини за ГЕРБ
✅ Слаб мускул на долниот езофагеален сфинктер (ДЕС) – Овој мускул треба да спречи враќање на киселината
✅ Прекумерна тежина – Притисокот врз желудникот го влошува рефлуксот
✅ Лоши прехранбени навики – Јадење доцна навечер, мрсна и преработена храна
✅ Хиатална хернија – Делови од желудникот се искачуваат кон градниот кош
🔹 Симптоми на ГЕРБ
✔ Жгаравица (печење во градите, особено после јадење)
✔ Кисел вкус во устата или грлото
✔ Подригнување и надуеност
✔ Хронична кашлица, болно грло или засипнат глас
✔ Тешкотии при голтање
🔹 Третман на ГЕРБ
💊 ИПП (омепразол, езомепразол) – Намалување на желудочната киселина
💊 H2 блокатори (ранитидин, фамотидин) – Намалување на киселинската секреција
💊 Антациди – Брзо, но краткотрајно ублажување
🍽 Исхрана и начин на живот – Избегнување кофеин, алкохол, газирани пијалаци, подигање на главата при спиење
4. Превенција и совети
✅ Избегнување кафе, газирани пијалаци, алкохол и цигари
✅ Јадење помали оброци, без прејадување
✅ Не легнување веднаш по јадење (чекање најмалку 2-3 часа)
✅ Намалување на стресот преку релаксација и физичка активност
✅ Одржување здрава телесна тежина
Гастритисот и ГЕРБ може да бидат хронични состојби, но со правилен третман и начин на живот, симптомите можат значително да се контролираат. Ако симптомите се зачестени или се влошуваат, потребно е да се побара лекарска помош. 🏥💙
