Хормоните се природни супстанци што ги произведува телото, а се задолжени за важни процеси. Половите хормони играат важна улога во организмот, а заслужни се за половиот развој и репродукција.
Двата главни женски хормони се естроген и прогестерон, додека главен машки полов хормон е тестостеронот, кој исто така се создава и кај жените. Сепак, нивото на половите хормони во текот на животот се менува, а самите хормони може да бидат во дисбаланс или нерамнотежа, што лесно се порепознава по многу симптоми.
УЛОГАТА НА ПОЛОВИТЕ ХОРМОНИ
Главните жлезди кои произведуваат полови хормони се надбубрежните жлезди и половите жлезди, кои ги вклучуваат јајчниците кај жените и тестисите кај мажите. Половите хормони кај жените и мажите играат важна улога во пубертетот и сексуалниот развој, репродукцијата, сексуалната желба, го регулираат растот на мускулите и коските, го регулираат нивото на холестерол и растот на косата.
Женските полови хормони имаат разни функции во организмот, а нивната улога е поинаква во времето на пубертетот, за време на бременоста или за време на доењето. Се менуваат и за време на менопаузата.
Така на пример, зголемувањето на нивоата на женските полови хормони влијае на растењето на градите, зголемена влакнетост, зголемување на мастите во телото, особено до делот на колковите и почетокот на менструацијата, сите три хормони кај жените играат важна улога во сексуалната желба, односно либидото. Естрогенот има репродукциска улога, а во најголема мера се произведува во јајчниците. Прогестеронот помага при стабилизирање на менструалниот циклус и го подготвува телото за бременост. Тестостеронот пак влијае на плодноста, сексуалната желба, менструалниот циклус и производството на црвени крвни клетки.
Кај мажите, главна е улогата на половиот хормон тестостерон кој е важен за сите физички промени кои се случуваат во пубертетот. Исто така, погана при развојот на коските, а влијае на расположението и сексуалната желба. Тестостеронот се создава во тестисите. Неговото ниво е највисоко при будење, а најниско 12 часа подоцна.
- Кога доаѓа до дисбаланс на хормоните?
Хормоните се менуваат во текот на различни фази од животот. Нивното ниво ќе биде различно за време на пубертетот, бременоста, доењето, перименопауза и менопауза, како и за време на земање на контрацепциски таблети.
Освен тоа, до хормонална нерамнотежа кај жените може да дојде и поради синдром на полицистични јајници, вишок машки хормони и хиртуизам (прекумерна влакнетост кај жените). Нерамнотежата на хормоните е предизвикана и од одредени лекови, хемотерапија, тумори, нарушувања во исхраната или стрес. Хормоналната нерамнотежа се јавува кога има премногу или премалку хормон во крвотокот.
СИМПТОМИ КАЈ ЖЕНИТЕ
Симптомите понекогаш е тешко да се поврзат со самите хормони бидејќи се многу разновидни и може да упатуваат на повеќе проблеми.
Еве некои од симптомите:
- Болна и обилна менструација
- Остеопороза
- Сувост на вагината
- Чувствителност на градите
- Дијареа или запек
- Акни пред или за време на менструалниот циклус
- Крварење помеѓу менструации
- Зголемена влакнетост на лицето, вратот, грбот или градите
- Дебелеење
- Опаѓање на косата
СИМПТОМИ КАЈ МАЖИТЕ
Како и кај жените, хормоналниот дисбаланс се јавува и кај мажите во одредени периоди од животот. На пример, во пубертетот како и при стареење. Кај мажите, нарушувањето во хормоните може да доведе до рак на простата и до намалување на нивото на тестостерон.
Кај мажите се јавуваат овие симптоми:
- Намалена сексуална желба
- Еректилна дисфункција
- Намалена мускулна маса
- Остеопороза
- Опѓање на косата
Ако забележите некој од симптомите на хормонска нерамнотежа, разговарајте со вашиот лекар или гинеколог. Со понатамошно испитување на вадење на крв може да се види каква е состојбата на половите хормони во телото и според тоа да преземе соодветни мерки.
