ПРАВА НА ПАЦИЕНТИ: Постапка на земање органи и ткива од умрено лице

Делови од телото на умреното лице нема да се земаат заради пресадување доколку двајцата живи родители, односно посвоители, брачниот другар, старателот или мнозинството од живите полнолетни деца најдоцна шест часа од констатирањето на мозочната смрт дадат писмена изјава дека не се согласуваат делови од телото од умреното лице да бидат земени заради пресадување, при што како мнозинство од полнолетни деца ќе се сметаат изјавите на сите деца, доколку умреното лице има едно или две живи деца, односно мнозинство од живите децата доколку има повеќе од две живи деца.

Делови од телото на умрено лице можат да се земат заради пресадување откако со сигурност, врз основа на медицински критериуми и на пропишан начин, е утврдено дека настапила смрт кај тоа. Смрт во таа смисла претставува неповратен престанок на функцијата на мозокот утврдена со клинички прегледи. Клиничките прегледи и другите дополнителни испитувања, како и начинот на утврдување на смртта на лице чии делови од тело може да се земат заради пресадување, ги утврдува Владата на Република Македонија на предлог на Министерството за здравство.

Смртта на лицето од кое може да се земат делови од телото заради пресадување ја утврдува комисија составена од најмалку тројца лекари формирана од министерот за здравство, која со сигурност ќе го утврди престанокот на работата на мозокот.

Лекар кој учествувал во лекувањето пред да настапи мозочна смрт, односно во утврдувањето на смртта на тоа лице, не може да зема и пресадува органи и ткива од умрено лице. Избор на дарител – умрено лице врши овластена здравствена установа, во зависност од органот или ткивото што се дарува, преку физички преглед, преглед на медицинското досие и историјата на однесување на дарителот, резултатите од лабораториските испитувања и постхумен преглед.

Делови од телото од умрено лице заради пресадување може да се земат доколку умреното лице за време на живот изречно писмено со изјава заверена на нотар не се спротивставило на тоа.

Делови од телото на умреното лице нема да се земаат заради пресадување доколку двајцата живи родители, односно посвоители, брачниот другар, старателот или мнозинството од живите полнолетни деца најдоцна шест часа од констатирањето на мозочната смрт дадат писмена изјава дека не се согласуваат делови од телото од умреното лице да бидат земени заради пресадување, при што како мнозинство од полнолетни деца ќе се сметаат изјавите на сите деца, доколку умреното лице има едно или две живи деца, односно мнозинство од живите децата доколку има повеќе од две живи деца. Изјавите за пресадување се доставуваат до Националниот координатор за трансплантација, кој ги чува и води евиденција на лица кои дале изјава, но тие може за време на својот живот во секој момент да ја отповикаат.