Домашната аптека на повеќето луѓе содржи некои аналгетици, лекови на рецепт и креми кои можат да помогнат при различни здравствени состојби. Но, многумина од нас ги чуваат лековите на погрешно место, го занемаруваат рокот на употреба и генерално мислат дека ги чуваат правилно, а тоа често не е случај. Еве што треба да знаете кога се лековите во прашање:
МИТ 1: Тие припаѓаат во бањата
Многу бањи имаат орман за лекови, а иронијата е што тоа е всушност прилично лошо место за чување. Бањите можат да достигнат многу високо ниво на влажност, што може да предизвика деградацијата на лековите, како и физички или хемиски промени, вели за Мансур Кан, продекан и професор по фармацевтски науки на Фармацевтскиот факултет во Тексас А&М.
Имено, бањите можат да бидат премногу топли и премногу влажни. Затоа, подобро е да се чуваат на суво и темно место, што обично значи на собна температура од 20 до 25 Целзиусови степени и на релативна влажност помала од 60 проценти. Темните фиоки во комодите или полиците во плакарот, заклучени ако имате деца, се добри се додека просторијата не е топла или студена.
“Светлината предизвикува оксидација. Затоа најчесто гледате лекови во тие шишиња со килибарна боја – додава проф. Кан.
МИТ 2: Во ред е да престанете да ги земате лековите кога ќе се чувствувате подобро
Освен ако на него не пишува „по потреба“, разговарајте со вашиот лекар пред да престанете, вели проф. Кан.
Зошто? Престанувањето на земањето на лекот може повторно да ја поттикне болеста. На пример, ако не ја земете целата тура на антибиотици, инфекцијата може повторно да се разгори и да стане отпорна на антибиотикот, додава тој. Ако престанете да земате антидепресиви, наглото прекинување може да предизвика симптоми како гадење, проблеми со спиењето, анксиозност, па дури и суицидни мисли. Секако, лекови за хронични состојби како биполарно растројство и дијабетес треба да се земаат долгорочно, освен ако не направите различен план за лекување со вашиот лекар.
Секако, ако вашата состојба се влоши поради лековите, разговарајте со вашиот лекар.
“Доколку некој навистина има несакани ефекти кои не може да ги толерира, треба да разговара со својот фармацевт или лекар. Можеби имаат други опции, вели проф. Кан.
МИТ 3: Во ред е да земате туѓи лекови ако ги заборавите вашите
Дури и ако имате ист или сличен здравствен проблем, не е безбедно да земате туѓ лек. Многу лекови лекуваат ист проблем, но се во различни класи, имаат различни несакани ефекти или потенцијал за алергиски реакции, вели Ли Кантрел, фармацевт и директор на Калифорнискиот систем за контрола на лекови.
Некои лекови не се компатибилни со други или не треба да се земаат ако имате одредени состојби или ако сте бремени. На пример, некои лекови за крвен притисок се безбедни за земање додека сте бремени, но инхибиторите на енизимот кој го претвораат ангиотензин (ACE) и блокаторите на рецепторот на ангиотензин II може да бидат многу опасни за бебето во развој.
Исто така, многу лекови кои лекуваат депресија и анксиозност поинаку делуваат, а нивната замена може да ги влоши вашите симптоми. И никогаш не давајте лекови за возрасни на дете, детските тела може да ги метаболизираат лековите поинаку од возрасните врз основа на киселоста на желудникот и големината на нивните органи. Исто така, постарите лица не реагираат на ист начин како помладите. Постарите лица може да бидат почувствителни и со поголема веројатност да доживеат сериозни несакани ефекти и интеракции со лекови. Со други зборови, најдобро е да се држите подалеку од туѓите домашни аптеки.
МИТ 4: Не треба строго да се држиме до рокот на траење
Лековите со текот на времето се разградуваат, слабеат, хемиски се менуваат и во нив може да се развијат бактерии, велат од американската Агенција за за храна и лекови.
Производителите треба да докажат дека лекот е безбеден до истекот на рокот на траење, но тие не го тестираат по тој датум, вели проф. Кан. А за некои датумот е многу важен.
“Онаму каде што лековите се клучни за нормално функционирање на вашето тело, навистина сакате да земете нешто во рамките на рокот на траење. Никогаш не се плеткајте со истечен рок на нешто како лекови за тироидна жлезда или антибиотици“, вели Кантрел.
Додека повеќето задржуваат 90 отсто од своето делување по истекот на рокот, лекот за тироидна жлезда левотироксин, на пример, мора да задржи 95 отсто од своето делување за да биде ефективен, напоменува проф. Кан.
Исто така, бидете особено внимателни со капките за очи и уши.
“Откако ќе ги отворите капките, со подолго изложување може да се внесат организми. Очите и ушите се многу чувствителни на инфекции – додава тој.
МИТ 5: Децата не можат да отвораат лекови со посебна заштита
Мораме да ве разочараме, само некои шишиња потешко се отвораат, не значи дека децата нема да можат да ги отворат. Всушност, според извештајот на Safe Kids Worldwide (глобална непрофитна организација која работи на спречување на повреди кај децата), половина од детските труења вклучуваат пакувања со специјална заштита за деца.
“Сме имале случаи во кои децата ги џвакале шишиња или капачињата“, вели Кантрел.
Затоа е најдобро да ги држите лековите подалеку од нивниот дофат, што значи дека се заклучени и оддалечени. Во околу половина од случаите на труење со лекови без рецепт, детето се качило на стол, играчка или друг предмет за да дојде до лекот, наведуваат од Safe Kids Worldwide. Не заборавајте да им кажете на бабите и дедовците да ги чуваат лековите на безбедно место.
