ЗАГРИЖУВАЧКИ ТРЕНД: Расте стапката на рак кај помладите

Стапката на рак е во пораст кај младата популација, покажало неодамнешно истражување, а овој алармантен тренд може да значи дека станува збор за глобална епидемија.

Студијата што ја спровеле истражувачи во болница во Бостон открива дека “во изминатите неколку децении, стапката на одредени видови на рак дијагностицирани кај луѓе под 50-годишна возраст е зголемена во неколку земји“.

Станува збор за рак на дојка, дебело црево, ендометриум, хранопроводник, жолчен меур, глава и врат, бубрези, црн дроб, коскена  срцевина, панкреас, простата, желудник и тироидна жлезда.

Постојат неколку теории зошто се зголемува бројот на случаи на рак кај популацијата под 50 години.

“Очигледниот одговор е дека се работи за луѓе кои водат седечки начин на живот, помалку вежбаат и консумираат преработена храна“, вели Бхавана Патак, хематолог и онколог во Институтот за рак MemorialCare во Калифорнија.

И додека ова сигурно не се добри вести, Американското здружение за рак (ACS) вели дека шансите за смртен исход паѓаат.

“Ризикот од смрт од рак во САД е намален во последните 28 години“, покажуваат статистиките на ACS. Смртните случаи од рак кај мажите и жените севкупно е намален за 32 отсто во 2019 година во споредба со рекордното високо ниво во 1991 година. Ова делумно може да се објасни со зголемувањето на процентот на поединци кои преживуваат подолго со рак на белите дробови, делумно поради раното откривање.

Зошто е во пораст стапката на рак?

“Постојат многу можни причини за ова“, вели онкологот Антон Билчик, “но постои јасна поврзаност помеѓу појавата на рак и седечкиот начин на живот, прекумерната телесна тежина, пушењето и преработената храна. Сите овие фактори предизвикуваат воспаленија и доведуваат до нарушувања во микробиомот и имуниот систем“.

Овие нарушувања го поништуваат заштитниот ефект на клетките со кои се превенира крациномот, но и ги стимулираат другите клетки да формираат рак. Исто така, можно е подобрените скрининг тестови за рак (мамографија, домашни ДНК тестови, колоноскопија) и јавни кампањи за едукација да ги мотивираат младите луѓе почесто да се тестираат, што доведува до повисоки стапки на откривање. Исто така, треба да се нагласи дека конечно има подобро сфаќање за важноста на семејната историја на болести и генетика кои предизвикуваат рак на помлада возраст.

Шон Маркезе, регистриран медицински техничар со искуство во клинички испитувања на онкологија и повеќе од 20 години искуство во грижата за пациентите со рак, вели: “Според статистичките податоци објавени за 2023 година, стапката на некои видови на рак, како што е ракот на простата, е во пораст. Ракот на простата е втора водечка причина за смрт кај мажите, со зголемување од 3 проценти годишно од 2014 до 2019 година. Не е јасно зошто се јавуваат специфични видови на рак, но зголемените стапки на тестирање и прецизните дијагностички методи откриваат повеќе случаи. Ракот се појавува кај се повеќе возрасни помлади од 50 години, што може да се објасни со лошиот начин на живот и исхрана. Исто така, можно е сега да се откриваат карциноми кои претходно би биле неоткриени. Денес имаме напредна технологија, а луѓето помлади од 60 години почесто се тестираат“.