Програмата за рана детекција на малигни заболувања во Македонија се однесува на:
- Скрининг на рак на грло на матка
- Опуртунистички скрининг на колоректален карцином
- Преглед на пациенти за рано откривање на карцином на простата (возрасна група 50-55 години), со фамилијарен ризик од 45 – 50 години.
- Организиран скрининг за рана детекција на рак на дојка
- Формирање на тимови за конзилијарно мислење (тумор борд) за секој заболен од малигно заболување
- На ниво на целата држава, за жените кои имаат избрано матичен гинеколог скринингот го вршат гинеколозите од ПЗУ, а подразбира гинеколошки преглед, земање на брис, припрема и достава на материјалот за цитолошка анализа. Согласно доктринарните ставови целна група за скрининг се жени на возраст од 24 до 35 години. Со скринингот, оваа година се опфаќаат и жени од 24 до 60 години кои во текот на 2016 година не направиле ПАП тест. Скринингот е бесплатен.
- Стратегијата за подобрување на раното откривање на ракот на дебело црево подразбира и подобра информираноср на населението за значењето на раното откривање на болеста. Скринирањето се изведува со тест за детекција на окултно крварење. Секој граѓанин на возраст од 50 до 70 години може да си го оставри правото на ваков бесплатен тест, одејќи во Центарот за јавно здравје одговорно за неговото подрачје. На пациентите/ семејствата со зголемен ризик за заболување ќе бидат советувани и упатувани на колоноскопија од страна на матичниот лекар.
3. Министерството за здравство, од оваа програма ја плаќа партиципацијата за ПСА тестот и за дигитален ректален преглед за возрасна група од 50 до 55 години и оние со фамилијарен ризик од 45 до 50 години. Матичните лекари препорачуваат на сите мажи на возраст од 50-55 години и оние со фамилијарен ризик од 45-50 години да направат превентивен преглед на секундарно ниво и за истото им издаваат упат.
4. Скрининг мамографијата претставува периодично правње на мамографија на здрава женска популација, без присутни симптоми, со цел да се открие рак на дојката во неговиот претклинички стадиум. Мамографскиот скрининг се изведува во јавните здравствени установи кои имаат мамографски апарати Мамографските кабинети при ЈЗУ треба да имаат одредени денови во неделата во кои ќе вршат скрининг, а се објавени на видно место во установата. Жени на возраст од 50-69 години се покануваат на мамографски преглед на две години преку повикувачки писма/покани преку пошта. Оваа година, право на бесплатен мамографски преглед имаат и сите жени кои не се осигурани. Повиканите жени потребно е со себе да понесат покана и здравствена легитимација.
5. Тимовите се формирани од страна на Универзитетски клиники, Клинички болници и опши болници во земјава. Тумор борд е тело составено од доктори од повеќе специјалности кои треба да ги разгледуваат сите случаи на карцином од соодветната специјалност и преку мултидисциплинарен пристап да го одредуваат текот на лекувањето и терапијата.
