“Тоа е природна појава“, вели Изабела Катадори, вонреден професор по биологија при Универзитетот во Пенсилванија. Тоа не значи дека заразата не треба да се избегнува.
Кога британските научници пред речиси две години открија први случаи на симултана инфекција со грип и ковид вирус, пресметаа дека кај овие пациенти постои двојно поголема можност од смртен исход отколку кај заразените само со коронавирус.
Досега во пандемии, истовремени зарази биле ретка појава – особено минатата зима кога бројот на случаи на инфекции со грип беше изненадувачки низок (овој тренд стручњаците го препишаа на физичкото дистанцирање).
СЛУЧАЕВИТЕ НА ГРИП ВО ПОРАСТ
Случаевите на грип оваа зима сепак се во пораст, па стручњаците советуваат да се превземе се, за да се избегне ‘коинфекција’. Двата вируса се шират преку воздух, па избегнувањето на непроветрени и места со гужви, со носење на маска, најдобриот начин за избегнување на инфекција со овие вируси. За двете состојби постојат ефикасни вакцини.
Вообичаено, овогодинешните вакцини за грип не се совршени за варијантите на грип што циркулираат, но тоа не е причина за невакцинација, вели Томас Фекет, професор на Школата за медицина при Универзитетот во Темпи.
Секоја одбрана од вируси помага како на поединците, така и на останатите кои можеби спаѓаат во ранлива категорија.
Иако инфекциите со повеќе вируси истовремено се вообичаени, деталите за тоа како имуниот систем реагира се комплицирани и зависат од фактори како што е времето на зараза и типот на вирусот.
ОД КАДЕ ИЗРАЗОТ ФЛУРОНА?
Тешко е да се каже. Името е кованица од англискиот израз за грип (flu) и корона.
Изразот не доби на популарност до овој месец, веројатно како одговор на новинарските наслови за таков случај во Израел.
Некои стручњаци ценат дека оваа кованица може да ги наведе луѓето на погрешен заклучок дека сме соочени со некој нов хибриден вирус.
Важно е да се напомене дека не се работи за ист вид на вирус, ниту пак тие може да се спојат во некој вид на супервирус. Секој вирус содржи генетски упатства кои му овозможуваат копирање само на себе сам.
КАКО Е МОЖНА ЗАРАЗА СО ДВАТА ВИРУСИ ИСТОВРЕМЕНО?
На ист начин како што можете да се заразите со само еден вирус: со изложување.
Ако некое лице се наоѓа на место каде што циркулираат вируси – односно на кое било место каде што има други луѓе – тоа може да биде изложено на инфекција со двата вируса. Или дури и повеќе.
Идеално е да оние кои се чувствуваат болно останат дома и да ја намалат можноста за зараза со друг вирус.
Проблематично е што вирусите имаат период на инкубација кој може да трае пет дена, а во тој период клетките на вирусот во телото се размножуваат пред појавата на било какви симптоми на болеста. Лесно може да се случи да некој се зарази со повеќе вируси пред воопшто да почувствува било какви симптоми и да се изолита во своја соба, велат лекарите.
КОВИД-19 е еден од вирусите кој има долга предсимптоматски период кој може да потрае и до четири дена, иако се покажало дека кај омикрон варијантата симптоми настапуваат нешто побрзо.
Ако често сте во поголеми групи на луѓе, истовремена зараза со грип и коронавирус не е невозможна.
“Ако често не носите маска, веројатно е дека ќе ги фатите двата вируса“, додаваат лекарите.
Овие респираторни вируси најчесто во организмот влегуваат преку ноздрите. Понекогаш успеваат да се “фатат“ за клетките во дишните патишта по што навлегуваат до клеточната мембрана, ја одземаат нејзината машинерија и почнуваат да се размножуваат – што е и сама дефиниција на инфекција.
Вирусите на грип се фаќаат за сијалната киселина, материја која се наоѓа на површината на клетките. Коронавирусот пак се фаќа за АСЕ-2 рецепторот. Иако двата вируса ги зафаќаат клетките во ист дел од телото, не е можно едниот да го надвладее другиот, велат лекарите. Згора на тоа, во клетката има доволно место за сите.
ДАЛИ СО ИСТОВРЕМЕНА ЗАРАЗА, БОЛЕСТА ЌЕ БИДЕ ПОСИЛНА?
Тоа зависи од тајмингот. Ако заразеното лице има среќа, имунолошкиот одоговор на првиот “освојувач“ ќе помогне при одбрана на организмот од другиот, потенцираат експертите.
Тоа е така бидејќи првото ниво на одбрана на имуниот систем, познато и како вроден имунитет, е неспецифично – не е прилагодено на специфичен вид на вирус.
Заразените клетки против вирусот се борат на повеќе начини од кои еден е создавање на протеин интерферон кој на организмот по борбата со едениот вирус треба да му помогне да се избори и со другиот.
Тоа не значи дека е паметно намерно да се добие втора инфекција. Иако симптомите по инфекција со втор вирус воопшто не мора да се влошат, тоа сигурно нема да биде од помош.
Важно е да се додаде дека во голем број на случаи, втората зараза може значајно да влоши состојбата, вели Артјан Велтуис, молекуларен биолог.
МОЖНОСТ ВИРУСИТЕ ДА ЗАФАТАТ РАЗЛИЧНИ ДЕЛОВИ ОД ТЕЛОТО
Постои голема можност тоа да се случи кога вирусите ќе зафатат различни делови од телото. Грипот почесто ги зафаќа горните дишни патишта, додека некои варијанти на коронавирусот може да ги зафати долните дишни патишта и дигестивниот систем.
“комбинираната инфекција може да биде тригер за имунолошки реакции на повеќе места во телото, па и општото чувство на слабост може да биде посилно’, вели д-р Велтуис.
ШТО ДА НАПРАВИТЕ ПРИ ЗАРАЗА СО ФЛУРОНА?
Можно е голем број лица и не да не дознаат дека истовремено имаат и КОВИД-19 и грип, бидејќи тестирање на грип надвор од болница не е вообичаено.
Без оглед на тоа дали сте заразени со еден или друг вирус, или двата, вообичаените совети и понатаму важат:
Избегнувајте други лица. Пиј многу вода. Контактирајте со вашиот лекар и повикајте брза помош ако имате потешкотии со дишењето.
Достапно е лекување за двата типа на инфекции. Пред се, важно е да не паничите, особено ако сте биле вакцинирани против едниот или двата вируса Иако вакцината не може да спречи инфекција, многу е веројатно дека нема да се појават потешки симптоми.
