Пишува: Катерина Шекеровска-Димовска/katerina@panacea.mk
„Мојата борба против ракот траеше повеќе години. Тогаш во темнината, со душа преполна јадови и отрови, јас се бодрев, се трудeв, дадов се од себе за да се изборам и да не дозволам во таа макотрпна борба против ракот да си го загубам подот под нозете, да ја изгубам самодовербата, верата и надежта. Тогаш цврсто се надевав на светлината“, ја почнува Марија Џоџо Симон, својата исповед во предговорот на нејзината најнова книга, второ прозно дело „Јадови“.
„Јадови“ е тешка, искрена книга, но со моќна порака и цел: Да се сака живот, да се живее докрај, да се верува. Во неа е опишан патот на Џоџо Симон, Македонка која живее и работи во Вуерзбург, Германија, послан со трње, долгите години борба со канцерот, кој одново и одново и се враќал. „Во 2013, немаше поминато ни една година откако тој човекојадецот, таа проклета болест, повторно се појави кај мене, жедна за уште повеќе жртви и за мојот живот… Бев исцрпена, ама сакав да живеам, морав да се борам… Се претворив во исчукана лименка којашто се тркалаше наваму – натаму и опстојував некако, а и самата не знам како. Си велев можам или не можам, морав“, искрена е до болка Марија Џоџо Симон. Се сретнавме во Скопје, на денот на нејзината промоција, во едно тмурно, дождливо попладне, надвиснато со „Јадови“.
„Јадови“ е Ваша автобиографија, во која детално објаснувате за се што Ви се случувало во последниве години: животот пред ракот, операцијата за отстранување на дојките, опоравувањето, враќањето во секојдневието… Всушност, Вашата лична приказна е многу подолга, кога првпат се соочивте со ракот?
Џоџо Симон: Првпат се сретнав со ракот во 2003 година, тоа беше рак на матката, која беше веднаш отстранета. Не помина една година кога се појави и рак на дојка. Во тој период кога бев во болница сретнав многу пациенти кои беа со рак на дојка и тогаш си реков: ќе пишувам за и другите да знаат. Ја напишав првата книга „Јазол во срцето“, една година по дијагнозата за рак на матката. Во неа ги опишав моите 13 години борба со ракот, кој секоја година повторно се јавуваше, ги запишав сите проблеми со кои јас се среќавав сите тие години. Имав многу пречки – психички, физички, лекари кои беа на место каде што не заслужуваа да бидат…
Вие сте од Битола, но долги години живеете во Германија, а таму и се лекувавте.
Џоџо Симон: Многу сум задоволна од германското здравство, многу ни пружа системот. Имаме голема поддршка во секое време. Јас сум од Битола, но живеам и работам во Вирзбург, Германија. Таму се лечев од почетокот, но имам убаво искуство и од тука, бев заедно со своја пријателка која, за жал, е покојна, а болеста не поврза. Болеста не поврза уште повеќе и видов овде каде се лечат нашите пациенти и како.
Бев исцрпена, ама сакав да живеам, морав да се борам…Се претворив во исчукана лименка којашто се тркалаше наваму – натаму и опстојував некако, а и самата не знам како. Си велев можам или не можам, морав
Вашата приказна, Вашата голгота и борба со опаката болест започна со ракот на матка. Како го откривте и кои беа првите знаци, симптоми кои ги почувствувавте?
Џоџо Симон: Ако бев паметна и ако одев на редовни контроли, немаше да дојдам до тој степен. Кога се откри ракот беше во 5 степен, не знаевме ни колку ни како треба да се отстрани. Сето тоа се случи затоа што долго време немав појдено на гинеколог, ниту имав направено ПАП-тест, иако во Германија тие прегледи се задолжителни. Но, јас не отидов. Два пати бев оперирана.
Што се случуваше по операцијата на рак на матката?
Џоџо Симон: Тоа некако го голтнав, се ми се случуваше на 44 – 45-годишна возраст. Три месеци после операцијата требаше да направам мамографија, која покажа дека треба пак да се оперирам. Осетив бодежи во градата, кои беа не многу силни, но со тек на времето се интензивираа. Првата мамографија, всушност, не покажа ништо, па закажавме после три месеци нова, а бодежите во меѓувреме стануваа се посилни. Не можев повеќе да издржам и побарав да ми направат биопсија. На крајот се појави многу лош рак со голем интензитет и агресивен, беше отстранет дел од дојката, лимфните жлезди под пазувата, добив и хемотерапии, зрачења…
После сево ова, исфрлив се од животот што само малку ми пречеше или ме вознемируваше. Се исчистив
Станав половина човек, бев три месеци жив леш, можев само да мрднам со прстот за кога ќе влезе мажот ми да знае дека јас живеам. Не можев ни очите да ги отворам. Но успеав. Во ниеден момент не помислив дека нема тоа да го преживеам. Можеби на сите околу мене така им изгледаше и тоа го мислеа, но јас не.
Од каде ја црпевте сета таа сила во тие моменти, најтешки во Вашиот живот?
Џоџо Симон: Едноставно верував. Во принцип сум позитивен човек, отсекогаш сум била таква, зад мене имам многу тежок живот. После втората хемотерапија ноктите ми беа црни, а јас бев сина како џигер, како да бев тепана. Сестра ми мислеше дека ќе умрам и сакаше со мајка ми да дојдат во Германија да ме видат… Кога ми кажаа дека ќе дојдат ми дадоа волја, имав волја за живот, волја за живот… Не знам како, ете верував, се молев, верувам и ете. Само позитивно, позитивно мислење, никогаш не ни помислив на најлошата варијанта.
После три години, за жал, повторно Ви се врати ракот…
Џоџо Симон: Првите три години не ми се појави ракот. После тоа, доаѓаше секоја година повторно. Секоја година имав операции, во 2010 година ме оперираа 4 пати, но никако не сакаа да ги отстранат дојките, еден доктор сакаше, друг не сакаше… Карциномот се враќаше на левата, па на десната дојка, не можев повеќе психички да издржам. Тогаш најдов психотерапевт и до ден-денес одам кај него, многу ми помогна.
После четирите операции во 2010 година кога се острануваа само делови, во 2011 пак ме оперираа со дел, па во 2012 повторно со дел… Во 2014 не можев повеќе да издржам и реков или ќе се отстранат целосно и двете дојки или ќе одам да се оперирам во Берлин. Во книгата напишав колку време ме убедуваше шефот на клиниката да не ги отстранувам градите, но јас бев убедена дека ако тоа не го направам нема да издржам. Се оперирав во 2014 година и еве веќе 4 години се чувствувам многу добро.
Редовни контроли, здрав живот и движење. Движењето е мајката на здравјето. И веднаш интервенција, колку што е можно побрзо. Нема чекање, нема размислување, нема време за депресија. Едноставно, напред!
Одите ли редовно на контроли?
Џоџо Симон: Се разбира. Тоа не смее во никој случај да се пропушти или заборави. И порака до сите жени: одете редовно на ПАП тест, мамографија… После 2014 година одев на контрола на секои три месеци, па два пати годишно и оваа година само еднаш, следниот преглед е дури наредната година. Да ви кажам искрено, поминаа четири години од последната операција, но дури пред половина година можам да кажам дека почнав некако нормално да се чувствувам. Не само психички што се олабавив, туку и физички, ми се врати снагата.
-
Првите три години не ми се појави ракот. После тоа, доаѓаше секоја година повторно. Секоја година имав операции, во 2010 година ме оперираа 4 пати, но никако не сакаа да ги отстранат дојките
Што сменивте во животот после сево ова? Имате ли одредени рестрикции?
Џоџо Симон: Многу сменив. Животот мора да се промени, не може да биде како порано. Внимавам на редовно спиење, многу внимавам на исхраната. Помина и многу време, повеќе немам 45 години, сега сум 60-годишна жена. Исфрлив се од животот што само малку ми пречеше или ме вознемируваше. Се исчистив. Имав многу луѓе околу мене, но кога се разболев, можев на рацете да ги избројам. Но токму тие направија круг околу мене и не ми дадоа да паднам. Не можам да заборавам како се поделија – еден се грижеше за финансии, друг за пазарење, трет за готвење, носење по болници… Не ми дадоа јас да се навалам. Многу е важна поддршката.
Во меѓувреме се соочивте и со други болести…
Џоџо Симон: Како последица на хемотерапијата ми се јави автоимуна болест лупус. Не сум алергична, но не смеам на дневна светлина, морам да одам сосема покриена, заштитена надвор. Но и со тоа живеам. Со се мора да се живее. Животот е толку убав- кога ќе дојде внука ми и ќе ме гушне со рачињата – тоа вреди повеќе од се! Имам и дијабетес, ми се појави и тоа, но пак ќе кажам, со се може да се живее!
Ако бев паметна и ако одев на редовни контроли, немаше да дојдам до тој степен. Кога се откри ракот беше во 5 степен
За крај, која е Вашата порака до луѓето кои се сочуваат со сето ова што Вие веќе го поминавте? Некогаш е доволен и само еден збор на утеха кажан од сосема непознат човек, странец за да направи голема разлика во нечиј живот.
Џоџо Симон: Нека внимаваат на себе. Да знаат дека нема ништо повредно од себеси. Да се ценат. Тие се кралици над себе. Мајка како мајка, детето секогаш ќе биде пред неа, меѓутоа она да не биде многу подолу. А се друго е зад вас. Никогаш немојте да дозволувате да мислите на нешто друго освен вас. Редовни контроли, здрав живот и движење. Движењето е мајка на здравјето.
И веднаш интервенција, колку што е можно побрзо. Нема чекање, нема размислување, нема време за депресија. Едноставно, напред!
